Search
2905 items
-
DECLARATIE TERZAKE VAN DE VRIJMETSELAARS
(?1786-01-09_1) ten vervolge, wordt bepaald dat alleen "onder de oogen van 't Gouvernement-Generaal" te Brussel vergaderingen van vrijmetselaarsloges gehouden mogen worden. Het oprichten van loges in de andere hoofdsteden wordt verboden. De bepalingen van (?1786-01-09_1) zullen alleen toegepast worden op de drie Brusselse loges. -
EDICT TERZAKE VAN PROCESSIES EN "JUBILEËN"
Zijne Majesteit verbiedt het houden van processies anders dan op de Kruisdagen, met Sacramentsdag en op een andere door de diocesane bisschop aan te wijzen feestdag. Het meedragen van beelden en ambachtskleden is, evenals muzikale begeleiding, uit den boze. In uitzonderlijke omstandigheden kan de bisschop toestemming geven voor processies voor het gewas. Groepsgewijze bedevaarten worden verboden op straffe van honderd patakons per deelnemer. De insolvente overtreder riskeert drie maanden hechtenis. Het houden van "jubileën" is verboden. -
EDICT TERZAKE VAN DE OPHEFFING VAN ALLE LIEFDADIGE BROEDERSCHAPPEN EN TERZAKE VAN DE OPRICHTING VAN DE BROEDERSCHAP VAN "DE WERKENDE LIEFDE VAN DEN EVENNAASTEN"
Zijne Majesteit gelast de opheffing van alle liefdadige broederschappen in de Nederlanden. Elke broederschap dient een inventaris op te maken van alle activa en passiva, vorderingen en schulden. Deze inventaris dient als richtsnoer voor de comités, te vormen door de hoofdofficier, een burgemeester en griffier van elke plaats, die tijdelijk worden belast met het beheer van de middelen, totdat ter plaatse een broederschap van "De werkende Liefde van den Evennaasten" zal zijn opgericht. De nieuw op te richten broederschap zal onder het geestelijk toezicht staan van de diocesane bisschop. De statuten van de broederschap zijn door de regering vastgesteld en zullen aan de bisschoppen ter hand worden gesteld. Nalatigheid in het liquideren van de oude broederschappen en het verzwijgen of vervreemden van inkomsten en eigendommen wordt met een boete gestraft. Een formulier voor het inventariseren van goederen en inkomsten is bijgevoegd. -
ORDONNANTIE TERZAKE VAN DE UITVOERING VAN HET TRACTAAT VAN FONTAINEBLEAU
Joseph II beveelt de naleving en uitvoering van het verdrag, dat op 8 november 1785 is gesloten met vertegenwoordigers van de Republiek der Verenigde Nederlanden. Volgens art. 19 van dit verdrag worden Obbicht en Papenhoven, gelegen onder het Oostenrijks Overkwartier, aan de Republiek afgestaan. -
EDICT TERZAKE VAN DE HANDEL MET RUSLAND
De onderdanen van Catharina II kunnen in de landen van Joseph II aanspraak maken op de voordelen, verbonden aan de status van meest begunstigde natie. Zij genieten er vrijheid van geweten, een gunstig douanetarief en handelsvrijheid. Een speciaal tarief wordt ingesteld voor de invoer van juchtleer, pelterijen en kaviaar. Voor import via de Donau of via de vrijhavens van Triëst en Fiume geldt een verlaagd tarief. De Russische scheepvaart kan in geval van averij gebruik maken van Oostenrijkse havens. Het is niet mogelijk zonder meer beslag te leggen op Russische handels- of oorlogsschepen. Vorderingen tegen de eigenaars of vervolging wegens delicten van de opvarenden zijn onderworpen aan 's lands wetten. Volgens het systeem van gewapende neutraliteit blijft in geval van oorlog met andere mogendheden de Russische handel onverlet. Regels worden gegeven voor het onderzoek naar contrabande. Tevens wordt vastgelegd wat in het kader van de Russisch-Oostenrijkse betrekkingen onder contrabande moet worden verstaan. Het edict regelt de bevoegdheden van Russische consulaire vertegenwoordigers en de wijze waarop curatoren dienen te worden aangesteld, indien een Russisch onderdaan bankroet gaat. Russische onderdanen kunnen alom onroerend goed kopen, verkopen of huren en verhuren, binnen de grenzen daaraan door de stedelijke privileges gesteld. Bij hun remigratie hebben zij recht op vrij transport van hun goederen, op voorwaarde dat hun schulden zijn vereffend. Hetzelfde geldt ten aanzien van het transport van erfenissen. Indien er oorlog uitbreekt tussen Oostenrijk en Rusland, dan zal men aan de Russische onderdanen het nodige respijt laten om zich uit de landen van Zijne Majesteit terug te trekken. -
EDICT TERZAKE VAN KERMISSEN
Onder verwijzing naar de edicten van 6 october 1531 (ROPBa 2.3.265) en van 22 juni 1598, de synoden van Keulen (1536), van Kamerijk (1550) en van Doornik (1589), wordt bepaald dat alle kermissen voortaan gelijktijdig gehouden zullen moeten worden op de tweede zondag na Pasen. Op straffe van tweehonderd patakons boete wordt het de pastoors verboden kermis te houden op de wijdingsdag van hun kerk. -
EDICT TERZAKE VAN VRIJMETSELAARS
Joseph II beperkt de vergaderingen der vrijmetselaars. In elke provincie van de Zuidelijke Nederlanden mag slechts een loge gevestigd zijn in de hoofdplaats. Indien de omvang van de loge daartoe aanleiding geeft, mogen nog een of twee ondergeschikte loges worden opgericht. De oversten der loges moeten elke drie maanden een ledenlijst overleggen aan de rechterlijke hoofdofficier ter plaatse, die men ook moet verwittigen van elke vergadering in de loge. De namen, rangen en graden die binnen de loge worden gebruikt hoeft men echter niet prijs te geven. -
DECLARATIE TERZAKE VAN HET "BESCHUTRECHT"
Het recht van "beschut", "vernaerdering", of naasting, dat volgens GLS 3.3.1.12 na de verkoop toekomt aan naburen, hebbende huis of erf gelegen aanpalend aan het onroerend goed dat verkocht is, zal geen plaats vinden indien het te verkopen goed deel uitmaakt van het bezit der gesupprimeerde kloosters. -
ORDONNANTIE TERZAKE VAN DE UITVOER VAN PAARDEN
Het uitvoerverbod van paarden zoals vervat in (?1784-11-24) wordt opgeheven. -
ORDONNANTIE TERZAKE VAN DE PUBLICATIE VAN WETTEN
De verplichting om wetten op de gebruikelijke plaatsen te publiceren wordt uitgebreid met de verplichting ze ook in de parochiale en succursale kerken te laten publiceren door de pastoor of onderpastoor. Hen valt de taak toe de wetten des zondags van de preekstoel voor te lezen onder de (hoog-)mis en ze vervolgens aan te plakken in het portaal van de kerk. De plakkaten dienen daar twee weken te blijven hangen. Degene die ze voortijdig afscheurt riskeert driehonderd gulden boete. Ouders zijn in dezen aansprakelijk voor de misdragingen van hun kinderen. De pastoors moeten conform (? 1755-11-14) een relaas van publicatie overleveren aan de officier ter plaatse. Ook de jaarlijkse herpublicatie van wetten, voor zover in die wetten nadrukkelijk voorgeschreven, zal voortaan in de kerken geschieden. De rechterlijke officieren dienen de pastoor van de nodige exemplaren te voorzien. -
EDICT TERZAKE VAN DE VERVOLGING EN BERECHTING VAN RONSELAARS EN DE TENUITVOERLEGGING VAN DE TEGEN HEN GEVELDE VONNISSEN
Ronselaars van vreemde herkomst zullen, indien het feit van hun uitheemsheid notoir is, door de militaire justitie summier worden berecht. Zij worden in dat geval aan de jurisdictie van de burgerlijke rechter onttrokken. Onderdanen van Zijne Majesteit die als ronselaar voor vreemde mogendheden optreden, zullen door de burgerlijke rechter summier en de plano worden berecht. Omdat de doodstraf aan ronselaars eerder uit overwegingen van staatsveiligheid wordt opgelegd dan als straf, moet het vonnis zo snel mogelijk ten uitvoer worden gelegd. Slechts de meest essentiële maatregelen moeten worden genomen om de dood van onschuldigen te vermijden. -
ORDONNANTIE TERZAKE VAN DESERTIE EN TERZAKE VAN HET WACHTLOPEN TEN PLATTELANDE
(?1738-07-31_2), (?1745-06-12) en (?1749-07-26) ten vervolge, wordt bepaald dat alle onderofficieren en soldaten door de wachtpatrouilles ten plattelande moeten worden aangehouden ter controle van hun paspoorten of orders. In geval van voortvluchtigheid of gewelddadig verzet moet de alarmklok worden geluid. De aanhouding van weerspannige militairen mag geschieden "met open gewelt". -
DECLARATIE TERZAKE VAN DE APOSTOLISCHE NOTARISSEN EN PROTO-NOTARISSEN
Apostolische notarissen en proto-notarissen, die zich in het toekomende nog van hun commissiebrieven willen blijven bedienen, moeten binnen één maand om 's keizers placet verzoeken. De raden-fiscaal worden belast met de vervolging van degenen die niet aan deze verplichting zullen hebben voldaan. -
ORDONNANTIE TERZAKE VAN HUWELIJKEN EN BEGRAFENISSEN VAN MILITAIREN
De verordening heeft betrekking op de inlichtingen die pastoors dienen te verstrekken aan aalmoezeniers, wanneer zij militairen in de echt verbinden of begraven. Naast de gebruikelijke aantekeningen in de parochieregisters moeten de pastoors van dergelijke zaken bericht geven aan de militaire veldpater van het district, of aan de "veld-cappellaen generael". Nalatigheid wordt gestraft met honderd gulden boete. -
DECLARATIE TERZAKE VAN DESERTEURS
Ter aanvulling van (?1782-09-14) wordt bepaald, dat herbergiers aan alle militairen die onderdak zoeken inzage van hun paspoort moeten vragen. Militairen zonder paspoort moeten zij aanhouden en overdragen aan de rechterlijke officier ter plaatse, op straffe van als begunstiger van deserteurs te worden gestraft. De declaratie moet evenals (?1782-09-14) elk jaar twee weken na Pasen opnieuw worden gepubliceerd. -
ORDONNANTIE VAN GENERAAL PARDON VOOR DESERTEURS
Zijne Majesteit stelt deserteurs, die de dienst hebben verlaten voor de publicatie van onderhavig generaal pardon, mits zij onder de wapenen terugkeren tussen 1 januari en eind april 1785, in de gelegenheid zulks straffeloos te doen, tenzij ze zich ook nog aan andere zware misdrijven hebben schuldig gemaakt. Soldaten die zich in deze periode opnieuw aanmelden, maar die niet meer geschikt blijken voor de dienst, zullen vrijelijk in de Oostenrijkse Nederlanden mogen blijven. Voor het overige blijven de straffen van de militaire artikelbrieven van kracht. -
BEKENDMAKING EN REGLEMENT TERZAKE VAN DE LICHTING VAN RECRUTEN
Teneinde de nationale regimenten voltallig en zo mogelijk boventallig te maken, krijgen de rechterlijke en bestuurlijke officieren in de steden en dorpen van Zijne Majesteit en insgelijks die van de vrijheerlijkheden, permissie om recruten aan te werven. De "commissaris tot het geleyd der trouppen" in Oostenrijks Opper-Gelder, commissaris Petit te Roermond wordt belast met het uitbetalen van ronselpremies. De bekendmaking geeft een overzicht van de fysieke eigenschappen waaraan de recruten moeten voldoen. -
ORDONNANTIE TERZAKE VAN DE UITVOER VAN PAARDEN
Kanselier en raden verbieden de uitvoer van paarden uit het Oostenrijks Overkwartier, op straffe van een boete van driehonderd gulden "swaer Brabants". Eenieder die paarden koopt of verkoopt zal desgevraagd moeten verklaren van wie hij paarden heeft gekocht, dan wel aan wie hij paarden heeft verkocht, op straffe van schuldig te worden geacht aan het overtreden van het uitvoerverbod. -
EDICT TERZAKE VAN HET HUWELIJK
Het edict beoogt een systematisch overzicht te zijn van het huwelijksrecht. Het huwelijk dient te worden beschouwd als een contract civiel, vallend onder de competentie van de burgerlijke rechter. De geestelijke rechter mag derhalve geen kennis nemen van kwesties terzake van de geldigheid van huwelijken, wettigheid van kinderen, van huwelijksbeloften en wat dies meer zij. Het edict geeft een opsomming van omstandigheden die een onvermogen met zich meebrengen om een huwelijk te sluiten: minderjarigheid, reeds gehuwd zijn (bigamie), bepaalde graden van bloed- en aanverwantschap (ongeacht de vraag of de verwanten uit wettige dan wel onwettige band zijn gesproten) en de militaire of geestelijke staat. Militairen moeten voor het aangaan van een huwelijk toestemming hebben van hun commandant, minderjarigen van hun ouders of voogd. Indien er sprake is van herhaaldelijke en onredelijke weigering kunnen zij de burgerlijke rechter inschakelen. Gemengde huwelijken zijn verboden. Het huwelijk wordt in persoon of bij procuratie aangegaan. Vrijwillig consent van partijen is vereist. Ergo, iemand die niet over zijn geestelijke vermogens beschikt, kan niet trouwen. Evenmin kunnen een huwelijk aangaan: overspeligen en personen die elkaars partner doden om met elkaar te kunnen huwen. <br /> Om het huwelijk geldig gesloten te laten zijn, moet het consent vrijwillig gegeven worden ten overstaan van een geestelijke en een getuige, na openbare afkondiging. Ter verkrijging van dispensatie van de huwelijksroepen kan men zich wenden tot de burgerlijke rechter. Krachtens (?1778-08-06) is de pastoor belast met de registratie van het huwelijk. Een huwelijk kan nietig worden verklaard in geval van dwaling of dwang. Indien er sprake is van "onmachtigheid" zulks te constateren met hulp van doctoren, chirurgijns en vroedvrouwen kan het huwelijk eveneens nietig worden verklaard. Het edict regelt voor katholieken de scheiding van tafel en bed, en voor niet-katholieken de absolute scheiding en de rechtsgevolgen ervan. Grond tot echtscheiding geven overspel, kwaadwillige verlating en onoverwinneljke afkeer. Alle wetten, verordeningen en gewoonten ter contrarie worden herroepen. -
EDICT TERZAKE VAN DE VERDUISTERING VAN PUBLIEKE MIDDELEN
Beëdigde ontvangers, die publieke penningen verduisteren, kunnen wegens als meinedig te kwalificeren diefstal met de dood worden gestraft. Strafvermindering kan worden verleend bij restitutie van de verduisterde gelden of indien de omvang van de verduistering gering is. Als "publieke penningen" moeten worden aangemerkt, naast de inkomsten der domeinen, beden en subsidiën, gemeentelijke inkomsten en dergelijke, ook die der kerken, gasthuizen en andere fundaties. -
DECLARATIE TERZAKE VAN HET TOEZICHT OP DE DRUKPERS
Zijne Majesteit gelast de herpublicatie van (?1739-02-12). De strafbepalingen worden gewijzigd. Indien iemand wegens het uitgeven van vlugschriften of seditieuze libellen tot verbanning en confiscatie van goederen veroordeeld zou worden, dan moet hij voortaan ook nog een boete van duizend gulden betalen. Insolvente overtreders riskeren vijf jaar gevangenisstraf. De aanbrenger wacht, indien de verdachte schuldig wordt bevonden, een beloning van duizend gulden. (?1739-02-12) wordt als bijlage bij de declaratie gevoegd.