Search
2905 items
-
EDICT TERZAKE VAN HET TOEZICHT OP DE DRUKPERS
Zijne Majesteit supprimeert de "Journal historique & littéraire" gedrukt bij de Erven Andreas Chevalier te Luxemburg. Bovendien verbiedt hij de invoer van de ,"Journal historique & politique des principaux événements du temps présent ou Esprit des Gazettes & Journaux politiques de toute l'Europe" gedrukt te Luik. Het invoeren, het lezen en laten lezen van deze "oproerige libellen" wordt op straffe van een geldboete verboden. Insolvente overtreders riskeren arbitraire straffen. Onder couvert toegezonden exemplaren moeten worden ingeleverd bij de hoofdofficier ter plaatse of bij de raden-fiscaal. -
DECLARATIE TERZAKE VAN DE PUBLICATIE VAN WETTEN
(?1785-09-26), terzake van de publicatie van wetten vanaf de kansel, wordt gewijzigd. Alleen indien zulks nadrukkelijk wordt aangegeven, moeten verordeningen vanaf de kansel worden voorgelezen. Criminele wetten, met welks uitvoering de doodstraf of bloedvergieten verbonden is, zullen nimmer in de kerk hoeven worden voorgelezen. Een exemplaar van dergelijke wetten zal door de rechterlijke officier, in plaats van de pastoor, op de kerkdeur worden geaffigeerd. De straffen bedreigd tegen het verwijderen en verscheuren van verordeningen blijven van kracht. De verordening moet vanaf de kansel worden voorgelezen. -
DECLARATIE TERZAKE VAN DE TOEPASBAARHEID VAN WETTEN, GEPUBLICEERD VOOR 1 APRIL 1787
Onder verwijzing naar zijn depêchen van 16 augustus 1787 en van 11 september 1787 (ROPBa 3.13.112; P 16, fol. 195-196) verklaart Zijne Majesteit, dat wetten die zijn gepubliceerd vóór 1 april 1787 toepasbaar zijn, tenzij er sedert 21 september 1787 aan gederogeerd is. Alle verordeningen die tussen 1 april en 21 september niet toepasbaar zijn verklaard, zullen moeten worden nageleefd, met uitzondering van de verordeningen genoemd in de depêche van 11 september 1787.* De verordeningen met betrekking tot de intendentiën (?1787-03-12), (?1787-04-30) en die met betrekking tot de tribunalen van eerste instantie (?1787-04-03), (?1787-04-20) blijven derhalve buiten werking. -
DECLARATIE TERZAKE VAN DE ONVERENIGBAARHEID VAN FUNCTIES
De functie van pensionaris, secretaris of griffier der Staten, van steden of kasselrijen is onverenigbaar met de functie van advocaat of agent voor andere instellingen of particulieren. -
ORDONNANTIE TERZAKE VAN HET BELEDIGEN VAN AMBTSDRAGERS EN ANDERE DIGNITARISSEN
Het beschimpen en uitjouwen van ambtsdragers en dignitarissen zal arbitrair worden gestraft met straffen evenredig aan de ernst der gepleegde injurie. Personen die de politie hinderen bij de aanhouding van de daders kunnen worden gestraft met de straf die de door hun toedoen ontsnapte delinquent anders zou zijn opgelegd. -
DECLARATIE TERZAKE VAN DE CONSTITUTIES, GRONDWETTEN EN PRIVILEGIËN VAN GELDERLAND
De landvoogd verzekert in naam van de keizer aan de Staten van het Overkwartier, dat Gelderland gehandhaafd zal blijven bij haar oude constituties, grondwetten en privileges, "ingevolge de acten der huldiging van Zijne Majesteijt". <br /> (? 1787-04-03) en (?1787-03-12) worden thans blijvend afgeschaft. De bepalingen van (? 1787-01-01_1) (? 1787-01-01_2), die betrekking hebben op het bestuur der provincies en de rol van de Staten en hun gedeputeerden daarin, zullen niet worden uitgevoerd. Hetzelfde geldt ten aanzien van de bepalingen met betrekking tot de rechterlijke organisatie. De hoge en lage jurisdictiën van onderheren, steden en platteland blijven in wezen. Inbreuken op de constitutie zullen door Zijne Majesteit in overleg met de Staten worden hersteld. -
DECLARATIE TERZAKE VAN HET TOEZICHT OP DE DRUKPERS
Zijne Majesteit verbiedt het schrijven, drukken, verspreiden en verkopen van libellen, lasterschriften en dergelijke, die het herstel van de publieke rust verhinderen, op straffe van vijfhonderd guldens boete. De raden-fiscaal worden belast met de rechtsvordering terzake. -
DECLARATIE TERZAKE VAN DE HANDHAVING DER OPENBARE ORDE
Voor de handhaving der openbare orde mag alleen gebruik gemaakt worden van de "wettelijke corporaties" (schutterijen en burgerwachten) en wel in zo grote getale als door de magistraat, gelet op de omstandigheden, wenselijk wordt geacht. Krachtens art. 4. van de depêche van 16 augustus 1787 mogen deze schutters geen cocardes of andere partijtekens dragen. Men dient zich strikt te houden aan de reglementair voorgeschreven kledij. De stedelijke overheden moeten maatregelen nemen ter ontbinding van de "buitengewone corporaties" (vrijcorpsen). Het dragen van een cocarde wordt verboden op straffe van tien schilden boete. Een authentiek uittreksel uit de depêche van 16 augustus is bijgevoegd. -
EDICT TERZAKE VAN DE AMBACHTEN
(?1787-03-17) en (?1771-01-21) worden ingetrokken. De ambachten moeten zich bij het aanspannen van processen richten naar de gewoonte zoals die vóór 1771 in zwang was. Zijne Majesteit zal advies inwinnen bij de magistraten alvorens maatregelen voor te schrijven ter verbetering van het bestuur der ambachten. De gilden zullen daarbij worden gehoord. Schorsingen, verleend in processen met betrekking tot de gilden, worden herroepen. -
DECLARATIE TERZAKE VAN DE INVOERING VAN HET REGLEMENT VAN DE CIVIELE PROCEDURE
(?1786-11-03) treedt voorlopig niet in werking. De processen dienen voorlopig te worden geïnstrueerd volgens de stijl van de verschillende herstelde rechtbanken. -
ORDONNANTIE TERZAKE VAN DE RECHTERLIJKE ORGANISATIE
Zijne Majesteit schort de invoering van (? 1787-04-03) tijdelijk op. De provinciale hoven van justitie, de rechtbanken ten plattelande, de rechterlijke officieren en magistraten in de provincies van Vlaanderen, Namen, Doornik en het Doornikse, Gelderland en Mechelen moeten hun functies op de oude voet hernemen. -
EDICT TERZAKE VAN DE HERVORMING VAN DE RECHTERLIJKE ORGANISATIE
(?1787-01-01_2) ten vervolge, maakt Joseph II vanuit zijn "sekere wetenschap, volle macht ende koninklijcke autoriteyt" met één pennestreek heel de historisch gegroeide rechterlijke organisatie der Nederlandse gewesten ongedaan, als zijnde ongeschikt om (?1786-11-03) ten uitvoer te leggen. Hiervoor in de plaats komen drie graden van jurisdictie: van eerste instantie, appèl en revisie. Als rechtbank van laatste instantie (graad van revisie) fungeert de Soevereine Raad van Justitie te Brussel. Deze raad oefent het toezicht op alle rechters van eerste en tweede instantie. Tevens worden twee rechtbanken in de graad van appèl ingesteld. Een te Brussel, competent voor Brabant, Limburg, Gelre, Vlaanderen, Henegouwen, Namen, Doornik en het Doornikse en Mechelen; de ander te Luxemburg, bevoegd voor het gelijknamig gewest. De rechters in eerste instantie dienen zich met de nodige deferentie te voegen naar de bevelen van de rechters in tweede instantie. Met ingang van 1 mei 1787 houden alle heerlijke rechtbanken op te functioneren. Hun bevoegdheden in contentieuze zaken worden overgedragen aan de Tribunalen van eerste instantie. Bepalingen van transitoir recht worden gemaakt, om het functioneren van de rechtspleging in eerste aanleg mogelijk te maken, zolang de ressorten van de nieuwe tribunalen nog niet precies zijn gedefinieerd. Eveneens met ingang van 1 mei houden de rechters van domeinen, in- en uitgaande rechten, de tolkamers, gedelegeerde rechters en wat dies meer zij, op te functioneren. Een uitzondering wordt gemaakt voor de militaire rechters. <br /> Het reglement behelst instructies met betrekking tot de samenstelling van de rechtbanken, de benoembaarheid en de aanstelling van rechters en personeel en ten aanzien van het functioneren van de advocaten (regeling van kosteloze rechtsbijstand). <br /> Bepalingen van transitoir recht worden gemaakt ten aanzien van de criminele rechtspleging. De tortuur wordt afgeschaft. De rechterlijke officieren dienen vooralsnog te blijven waken over de publieke veiligheid. Op hen rust de taak om delinquenten en vagebonden aan te houden. -
EDICT TERZAKE VAN HET DENOMBREMENT VAN GEESTELIJKE GOEDEREN, BENEFICIËN, OFFICIËN EN FUNDATIËN
Om (?1786-05-22) en (?1786-05-27) uitvoerbaar te maken, wordt een formulier voorgeschreven voor de inventarisatie van kerkelijke goederen, beneficiën, officiën en fundaties. De formulieren moeten binnen twee maanden worden ingevuld aan de hand van bijgaande instructie. -
EDICT TERZAKE VAN DE GRAANHANDEL
Alle anterieure edicten en verordeningen terzake van de graanhandel worden tenietgedaan. Eenieder mag vrijelijk graan en meel kopen en verkopen zonder aan enig voorschrift onderworpen te zijn, anders dan die strekken tot handhaving van de in- en uitgaande rechten. -
ORDONNANTIE TERZAKE VAN DE INVOERING VAN HET "REGLEMENT OVER DE CIVILE RECHTSPLEGING VOOR DE OOSTENRIJCKSE NEDERLANDEN"
Joseph II gelast de invoering van een nieuw reglement terzake van de burgerlijke rechtsvordering, met ingang van l mei 1787. De thans reeds aanhangige processen moeten vanaf die datum volgens de nieuwe stijl worden afgewikkeld. Alle wetten en costumen ter contrarie worden afgeschaft. De rechters dienen zich te onthouden van interpretatie van het reglement. Zij zijn aansprakelijk voor schade en interessen van partijen wegens afwijking van het gelibelleerde reglement. Het reglement is ingedeeld in 39 hoofdstukken, tezamen 150 bladzijden druks. Achtereenvolgens worden behandeld: algemene voorschriften (l); voorschriften met betrekking tot de mondelinge en schriftelijke procedure (2, 3); vrijwaring (4, 7, 8); reconventie (5); handelingsbekwaamheid (6); faillissementsrecht (9); betwisting van rekeningen (10); bewijsrecht (11-17); eden (18-22); vorm van procesakten (23); vonnis, appèl, revisie en nulliteit (24, 25); minnelijke schikking en arbitrage (26, 27); personele en reële arresten, sequester (28, 29, 30); tenuitvoerlegging (31); respijt en atterminatie (32); cessie (33); restitutio in integrum (34); gerechtelijke vacanties (35); betekening van decreten en mandementen (36); proceskosten (37); en tenslotte voorschriften voor advocaten en rechters (38, 39). -
EDICT TERZAKE VAN HET SEMINARIE-GENERAAL TE LEUVEN EN HET SEMINARIE-FILIAAL TE LUXEMBURG
Joseph II beveelt de opheffing van alle bisschoppelijke seminaria. Het onderricht in de theologie wordt geconcentreerd in het Seminarie-Generaal te Leuven en een Seminarie-Filiaal te Luxemburg. De voormalige seminaria zullen voortaan dienst doen als priesterhuizen, waar de reeds gevormde theologen zich na de vijfjarige cursus kunnen voorbereiden op de praktische zielzorg. Geen onderdaan van Zijne Majesteit mag voortaan tot de hogere wijdingen worden toegelaten, indien hij het seminarie nieuwe stijl niet heeft doorlopen. Het edict regelt de toelatingseisen voor de seminaria en het gebruik van beurzen en fundaties van de oude seminaria voor de nieuwe opleiding. <br /> De colleges van de Universiteit van Leuven die zijn gesticht ten behoeve van het theologisch onderricht van buitenlanders en de seminaria van bisschoppen, wier diocees zich ten dele buiten de grenzen der Zuidelijke Nederlanden uitstrekt, worden ongemoeid gelaten. Echter, de alumni van deze colleges worden uitgesloten van beneficiën "met Ziele-last" in de Zuidelijke Nederlanden. Het edict behelst naast kledingvoorschriften voor priesterstudenten, bepalingen terzake van hun levensonderhoud. De Religiekas springt bij voor de opleiding van geestelijken van contemplatieve ordes. Een overgangsregeling is voorzien voor studenten oude stijl. -
EDICT TERZAKE VAN EEN VERGELIJKEND EXAMEN TER TOEWIJZING VAN PASTORALE BENEFICIËN
Zijne Majesteit bepaalt dat pastorale beneficiën voortaan alleen aan geestelijken van gebleken geschiktheid zullen worden gegeven. Twee maal per jaar dient een "concours" te worden gehouden om aspirantpastoors in de gelegenheid te stellen van hun bekwaamheden blijk te geven. De wet bevat een instructie voor de examinatoren en het formulier dat gebruikt moet worden voor het vastleggen van hun bevindingen. De examinatoren rapporteren aan het Gouvernement-Generaal. Geestelijken die op grond van de behaalde resultaten in de eerste (van drie) klassen zijn ingedeeld, kunnen zich zodra een pastoraal beneficie vacant raakt tot de bisschop wenden. De diocesane bisschop moet de ingekomen requesten doorsturen naar het gouvernement, indien het beneficie ter collatie van Zijne Majesteit is. De plaatsen van onderpastoors worden voor wat de wet betreft aan pastoorsplaatsen gelijk gesteld. Het zal de aspiranten tot aanbeveling strekken, als zij zich beijveren "tot onderhoudinge van onse wetthen..., tot d'afschaffinge des naedeelige misbruycken en tot voortgank van eenen suyveren en redelycken godsdienst". -
EDICT TERZAKE VAN DE ONVERENIGBAARHEID VAN BENEFICIËN
Zijne Majesteit verklaart dat combinaties van twee pastorale beneficiën, of van een pastoraal beneficie met een beneficium simplex, waaraan residentieplicht is verbonden, of van een pastoraal beneficie en een kerkelijk ambt, onverenigbaar zijn. <br /> Combinaties van "enkele" beneficiën, een pastoraal beneficie en een simpel beneficie zonder residentieplicht en van simpele beneficiën en kerkelijke ambten zijn wel toelaatbaar. Beneficiën die in niet geoorloofde vorm gecombineerd zijn moeten worden afgestaan. -
ORDONNANTIE TERZAKE VAN DE HERINDELING VAN DE PAROCHIES TEN PLATTELANDE
Met het oog op de behoeften van zielzorg en onderwijs, gelast Joseph II de inventarisatie van alle parochies. De regeerders van dorpen en gehuchten, tiendheffers en (onder-)heren moeten op straffe van driehonderd gulden boete een uitgebreid overzicht opstellen aan de hand van bijgaande instructies en formulieren. -
ORDONNANTIE TERZAKE VAN EEN DENOMBREMENT VAN KERKELIJKE BENEFICIËN EN OFFICIËN
De seculiere en wereldlijke bezitters van kerkelijke officiën en beneficiën, waaraan geen residentieplicht is verbonden en die geen verplichting in de zielzorg met zich brengen, moeten binnen twee maanden een specifiek overzicht indienen bij het Gouvernement-Generaal terzake van de achtergronden, rechten en verplichtingen van die beneficiën en officiën, op straffe van duizend gulden boete. Ter controle wordt aan alle pastoors opgedragen een dergelijke lijst op te maken van alle beneficiën en officiën van deze aard, die aan hun kerk of kapel zijn verbonden. -
ORDONNANTIE TERZAKE VAN HET DENOMBREMENT VAN ALLE KERKELIJKE GOEDEREN
De aartsbisschop, alle bisschoppen, kerkelijke dignitarissen, kathedrale en collegiale kapittels, kloosters, conventen, pastoors, kapelaans en andere beneficianten moeten binnen twee maanden na publicatie van deze verordening een gespecificeerd overzicht indienen van alle baten en lasten verbonden aan de erfgoederen, tienden, renten, acti‰n en obligati‰n, die hun zijn toegewezen als beneficie, kanunnikdij of prebende. Ook moeten zij een dergelijk overzicht opstellen van baten en lasten verbonden aan de "fabrieken" van hun kapittel, parochiale of succursale kerk, kapel of sacristie. Nalatigheid wordt gestraft met een boete van duizend gulden, waarvan tweederde deel voor de aanbrenger. -
DECLARATIE TERZAKE VAN DE DISPENSATIE DER HUWELIJKSROEPEN
Ontheffing van de drie "roepen" kan alleen worden toegestaan in werkelijk dringende gevallen, die geen publiciteit verdragen. De partijen zullen onder ede moeten verklaren, dat er tussen hen geen huwelijksbeletselen bestaan in de zin van (?1784-09-28). -
DECLARATIE TERZAKE VAN BUITENLANDSE HUWELIJKEN
Huwelijken die door onderdanen van Zijne Majesteit in het buitenland worden gesloten om diens huwelijkswetgeving te ontgaan, zullen "hier ten lande geene civiele effecten en ... hebben".