Search
710 items
-
ORDONNANTIE TERZAKE VAN VREEMDE KRIJGSDIENST
Het is alleen met bijzondere permissie van de landvoogd geoorloofd om zich in vreemde krijgsdienst te bevinden. Spaanse onderdanen, in Franse krijgsdienst aangetroffen, worden niet als krijgsgevangenen behandeld, maar krijgen de doodstraf; dit als represaille vanwege een Franse ordonnantie van 30 november 1673. Als Spaanse onderdanen zullen ook worden beschouwd de inwoners van de -- voormalige -- Spaanse gebieden, die onder het verdrag van de Pyreneeën aan Frankrijk zijn afgestaan: dit vanwege de Franse schendingen van dat verdrag en dat van Aken. Publicatie van de verordening dient te geschieden "tant par la voie des conseils, que par la militaire". -
ORDONNANTIE TERZAKE VAN DE KOOPHANDEL MET LUIK
De landvoogd verklaart dat de handel met het neutrale Luik geoorloofd blijft. Voor zover Luikse onderdanen handel willen drijven met Frankrijk, moeten zij zich voorzien van oorlogspaspoorten. Zij mogen geen contrabande vervoeren. -
PLAKKAAT TERZAKE VAN DE UITVOER VAN PAARDEN NAAR FRANKRIJK EN DE BEZETTE GEBIEDEN
Zijne Majesteit verbiedt de uitvoer van paarden. Overtreders zullen, als "verraders en vijanden van de staat", worden gestraft met verbeurte van hun leven en goederen. Handlangers, die bij hun arrestatie de naam van hun opdrachtgever bekennen, moeten na geseling en brandmerking worden vrijgelaten, terwijl hun principaal zal worden geëxecuteerd. Indien zij een tweede maal als handlangers optreden, zullen zij worden gehangen en verworgd. Indien men voor de nog toegelaten handel met Frankrijk gebruik maakt van paarden, dient men voor elk paard een borgsom te storten bij het "vertrekkantoor" (kantoor van convooien en licenten). Alle paarden bestemd voor binnenlands gebruik dienen door de lokale officieren te worden geregistreerd, onder afgifte van een attestatie voor de gebruiker. Twee-maandelijkse lijsten van paarden dienen via de advocaat-fiscaal in handen gesteld te worden van de intendant van de provincie. Publicatie van de verordening dient te geschieden door de hoven van justitie en door de militaire commandanten voor het tableau van de troepen. -
ORDONNANTIE TERZAKE VAN DE LEVERING VAN GRAAN EN VEEVOER AAN DE VIJAND
Met het oog op het onderdrukken van een, vanwege de afwezigheid van de officieren van uitgaande rechten en het ontbreken van wachten op het platteland, levendige handel in graan en veevoer op de vijand, worden de plakkaten op de uitvoer van graan en veevoer opnieuw afgekondigd, onder verzwaring van de bedreigde straffen. De rechterlijke officieren dienen voorbeeldig te straffen; tevens wordt hen een hogere beloning in het vooruitzicht gesteld. Bewoners van het platteland, die voorraden inslaan in de stad, dienen voortaan te beschikken over een attestatie van de lokale officier of van de pastoor, dat zulks ten eigen behoeve geschiedt. -
ORDONNANTIE TERZAKE VAN DE BEVOORRADING VAN FRANSE TROEPEN
Omdat in weerwil van eerdere verboden, onder voorwendsel van vervoer naar het Gulikse of Luikse platteland, granen worden uitgevoerd naar Luik en Maastricht, wordt onder verwijzing naar (? 1675-01-11) en (? 1675-06-15_1) thans een iteratief verbod uitgevaardigd, speciaal ten aanzien van dergelijke leveranties aan Maastricht en Luik. -
ORDONNANTIE TERZAKE VAN HET MUNITIEBROOD
Het is burgers niet geoorloofd om "munitiebrood" (militaire rantsoenen) aan te kopen van militairen, op straffe van een boete van 300 gulden voor de eerste overtreding en lijfstraf voor de volgende. -
ORDONNANTIE TERZAKE VAN DE MILITAIRE DISCIPLINE EN DE VEILIGHEID VAN DE WEGEN
De bepalingen vervat in de ordonnantie van 8 december 1670, (? 1674-11-17), (? 1675-02-13), (? 1675-03-26), (? 1675-04-24) en (? 1675-07-24) worden hernieuwd en uitgebreid. Militairen mogen zich niet zonder schriftelijke permissie van hun gouverneur buiten het garnizoen begeven. De permissies mogen alleen onder bepaalde voorwaarden worden afgegeven en moeten aan bepaalde voorschriften voldoen. Men hoopt hierdoor de vorming van "partis bleux"* tegen te gaan. Militaire commandanten mogen geen soldaten uitzenden buiten het district van hun intendance, tenzij onder leiding van een officier. Soldaten mogen de bevolking geen contributie afpersen of schade toebrengen aan de handel: de commanderende officier wordt aansprakelijk gesteld. Voorts behelst het plakkaat bepalingen met betrekking tot de aanhouding, overlevering en berechting van soldaten die zonder permissie rondzwerven. De intendanten dienen toe te zien op de strikte naleving van het plakkaat. De burgerlijke autoriteiten wordt toegestaan de wegen aan beide zijden van de Frans-Spaanse grens te doen surveilleren door groepen van vijftien à twintig soldaten, zulks op basis van wederkerigheid. Hiertoe zijn ook bepalingen opgenomen omtrent de uitwisseling en berechting van Franse soldaten in de Spaanse Nederlanden en omgekeerd. De publicatie zal geschieden door de hoven van justitie en door de militaire officieren in de garnizoenen. -
ORDONNANTIE TERZAKE VAN DE INVOER VAN EDELE METALEN
Bij wijze van stimulans voor de muntslag wordt toegestaan, dat goud en zilver worden ingevoerd zonder dat daarover tol geheven zal worden en zonder dat daarover andere rechten betaald dienen te worden. Gemunt goud en zilver mag onbelast worden uitgevoerd tot een gelijke hoeveelheid als door of namens de eigenaar van het edele metaal is ingevoerd. De plakkaten van 8 februari 1670 en van 3 juli 1672* blijven voor het overige ongewijzigd van kracht. -
ORDONNANTIE TERZAKE VAN DE MILITAIRE DISCIPLINE
De verordening behelst de hernieuwing en aanvulling van (? 1675-12-04). De bestraffing van militairen die de bepalingen van de verordening overtreden dient te geschieden door de auditeur-militair, danwel door de "assesseurs" van de civiele compagnieën die belast zijn met het toezicht op de wegen. De overtreding kan zonder vorm van proces worden afgedaan, indien aard en omstandigheden van het delict duidelijk vaststaan, of indien de verdachte bekent. De auditeur-militair kan in dergelijke gevallen de doodstraf opleggen, zonder dat hij de superintendant van de militaire justitie daarover behoeft te raadplegen. Officieren in de rang van kapitein of hoger verliezen hun functie, indien zij soldaten zonder schriftelijke permissie laten uittrekken; lagere officieren stellen zich in een dergelijk geval bloot aan voorbeeldige straffen. De compagnieën die de burgerlijke overheid gebruikt om de wegen te surveilleren mogen niet uit militairen bestaan. De leden van deze wachtcompagnieën dienen een rode band om de hoed te dragen om ze van echte militairen te onderscheiden. Hun werkterrein beperkt zich strikt tot de landen van Zijne Majesteits jurisdictie. De verordening dient tevens in de garnizoenen te worden afgekondigd. -
ORDONNANTIE TERZAKE VAN VERNIELINGEN AAN PALISSADEN VAN FORTIFICATIËN
Militairen die betrapt worden op het vernielen van pallisaden zullen worden gestraft met "dry coordetrecken", burgers zullen worden gegeseld. Bij recidive volgt de doodstraf. De intendant van het district dient een beloning uit te keren aan de "denunciateur" (aanbrenger). "Commiezen tot de directie en de betaling van de fortificatiën" dienen onregelmatigheden onmiddellijk te melden aan de intendant. Gouverneurs en commandanten zullen bij gebleken nalatigheid aansprakelijk worden gesteld voor de schade aan de fortificatiën. De verordening zal op de gebruikelijke civiele en militaire manier gepubliceerd worden. Bovendien moet de ordonnantie worden aangeplakt bij de stadspoorten en wachthuizen. -
REGLEMENT TERZAKE VAN DE LENEN IN HET_Overkwartier VAN GELRE
Het reglement behelst de vernieuwing en de bevestiging van artikel 11, 14 en 15 van de kanselarij-instructie van 1609 (1), de ordonnantie van den lesten september 1570 (2), die "van den lesten december 1589" (3) en die van juni 1657 (4). Terzake van de verheffing van "gedenatureerde" lenen, die wederrechtelijk als vrij-eigen, schepen-, of allodiaal goed worden bezeten of gebruikt, wordt bepaald, dat de verheffing ervan alsnog binnen drie maanden na publicatie van het reglement dient te geschieden ten overstaan van de stadhouder der lenen, tegen betaling van de gebruikelijke heergewaden. Indien de houder van het goed in gebreke blijft, zal het aan 's-konings tafel worden getrokken. De leengriffier wordt belast met het aanleggen van een nieuw leenregister. De verplichtingen van de "ophelder" en van de "metgedehlingen" bij de verheffing van "bundighe-" of "cluppelleenen" worden gespecificeerd (5). Ten aanzien van de 'denombrementen" wordt bepaald, dat in de opgave van de erven en rechten die afhangen van een leen, zoals die door de leenman moet worden opgemaakt, ook de losbare en niet losbare laten, die aan het goed verbonden zijn, moeten worden begrepen. Met betrekking tot --ongeoorloofde-- transacties met leengoederen ten overstaan van subalterne rechtbanken, laten of notarissen, wordt bepaald, dat deze moeten worden gemeld aan de leengriffier, opdat het Hof hierin kan voorzien. Remissie van straf wordt in het vooruitzicht gesteld, indien men bedoelde transacties binnen drie maanden meldt. Transacties met leengoederen, na publicatie van het onderhavige reglement aangegaan ten overstaan van subalterne rechtbanken, laten, gerichtschrijvers, of notarissen, worden nietig verklaard. Hetzelfde wordt bepaald ten aanzien van transacties die worden aangegaan onder voorbehoud van koninklijk octrooi, indien dat octrooi niet werkelijk is aangevraagd en verkregen. Het reglement behelst ook bepalingen over het belasten van lenen en over de rechtspraak in leenzaken; zo mogen subalterne gerichten en laathoven zich niet inlaten met processen over leengoederen; de cognitie in deze zaken is voorbehouden aan het leenhof. Indien de aanlegger van een leenzaak niet "hofweerdich"(6) blijkt, wordt hij vervallen verklaard van zijn rechten en veroordeeld tot het betalen van de proceskosten. Tenslotte wordt de verdeling van de amenden in leenzaken geregeld. -
PLAKKAAT TERZAKE VAN DE BEHANDELING VAN DESERTEURS UIT DE FRANSE LEGERS
Onderdanen van Zijne Majesteit dienen deserteurs uit de Franse legers ongehinderd doortocht te verlenen. De intendant van het district dient de ontvangers van in- en uitgaande rechten te instrueren om aan dergelijke soldaten, op vertoon van een certificaat van de militaire gouverneur, een bijstandsuitkering te betalen. De militaire en burgerlijke overheden mogen niet tolereren dat deserteurs door de bevolking worden gemolesteerd. De verordening dient op de gebruikelijke plaatsen te worden gepubliceerd en bovendien in de legers en garnizoenen. -
ORDONNANTIE TERZAKE VAN DE REGISTRATIE VAN CONTRIBUTIES AAN DE VIJAND
(? 1676-04-24) ten vervolge, wordt aan de burgerlijke overheden opgedragen om binnen twee weken na publicatie van onderhavige verordening alsnog opgave te doen van al hetgeen vóór 24 april 1676 door Franse functionarissen aan contributie is gevorderd. Een dergelijke opgave dient ook te geschieden met betrekking tot de sedertdien nog betaalde contributie en de in de nabije toekomst nog te betalen vorderingen. Het is de plaatselijke overheden niet geoorloofd om contributies te betalen, zonder dat zij daarvan kennis hebben gegeven aan de intendant van het district. -
ORDONNANTIE TERZAKE VAN HET LEVEREN VAN GRAAN EN VEEVOER AAN DE VIJAND
Het is verboden om graan en veevoer te leveren aan de vijand. Voorraden graan en veevoer dienen, conform de eerdere verordeningen terzake uitgevaardigd, binnen de ommuurde steden te worden opgeslagen. -
ORDONNANTIE TERZAKE VAN DE UITVOER VAN GRANEN EN VEEVOER
Uitvoer van granen en veevoer naar de bezette gebieden wordt verboden op verbeurte van leven en goederen. Het te velde staande gewas dient zo spoedig mogelijk geoogst en binnen de ommuurde steden te worden gebracht op straffe van confiscatie. De burgerlijke overheid dient zoveel het haar mogelijk is de uitvoer naar de bezette gebieden tegen te gaan. -
ORDONNANTIE TERZAKE VAN DE MUNTCIRCULATIE
Teneinde de omloop van Franse stuivers en van alle "Hollandse" munten -- behalve dukaten en patakons -- en van Luikse schellingen te verhinderen, dienen (? 1672-02-08) en (? 1676-08-03_2) exact nageleefd te worden. Muntspeciën waarvan de circulatie is verboden, kunnen met ingang van 18 december 1677 gedurende drie weken, onder inachtneming van het bepaalde in (? 1672-02-08) worden uitgevoerd. -
PLAKKAAT TERZAKE VAN HET ONDERWIJS IN DE WIJSBEGEERTE,
Ter bescherming van het privilege van de Artesfaculteit van Leuven, verbiedt Zijne Majesteit, onder verwijzing naar verordeningen van 1641 en 1670, aan alle religieuze ordes en kloosters die daartoe niet nadrukkelijk gerechtigd zijn, om op hun eigen scholen onderricht in de wijsbegeerte te geven aan vreemdelingen die geen lid zijn van hun orde of congregatie. Voor zover kloosters en ordes over een privilege terzake beschikken, moeten zij zich binnen één maand wenden tot Zijne Majesteit om een akte van approbatie te verkrijgen, op straffe van van hun privilege vervallen te worden verklaard. De verordening moet op verzoek van de faculteit worden gepubliceerd op de plaatsen waar men zulks wenselijk acht. -
PLAKKAAT TERZAKE VAN DE AANKOOP VAN HOUT, AFKOMSTIG UIT DOOR DE FRANSEN BEZET GEBIED
Naar aanleiding van het door Franse officieren verkopen van hout uit bossen in de bezette gebieden toebehorend aan Zijne Majesteit of zijn onderdanen, wordt het aankopen van dergelijke onrechtmatig aangeboden hout streng verboden. Militaire officieren dienen illegale transporten van zulk hout verhinderen. -
ORDONNANTIE TERZAKE VAN DE BETALING VAN ACHTERSTALLIGE CONTRIBUTIËN AAN FRANKRIJK
De lagere overheden in het_Overkwartier dienen zorg te dragen voor de prompte betaling van achterstallige contributie aan Frankrijk. Nalatige officieren zullen worden gestraft als wederspannigen en verstoorders van de publieke rust. De momber zal bij ingebreke blijven tot vervolging overgaan. Eventueel kunnen gemene gronden worden verkocht om deze lasten op te kunnen brengen. -
ADDITIONEEL REGLEMENT VOOR HET HOF VAN GELRE TERZAKE VAN "RELIEVEMENTEN"
Aangezien de instructies voor het Hof van Gelre niet bepalen welke relievementen kanselier en raden mogen verlenen, wordt bepaald dat zij partijen kunnen ontheffen van alle conclusies, waarbij de tegenpartij in gebreke blijft in zijn verplichting van te rescriberen of anderszins te reageren, mits die conclusies betrekking hebben op de instructie van het proces. Geen relievement kan echter worden verleend van sententies. Forclusie of contumacie kan niet gelijk gesteld worden aan een bekentenis en ontslaat partijen niet van de verplichting haar beweringen met bewijzen te staven. Ook in geval van forclusie en contumacie behoudt de veroordeelde de mogelijkheid revisie van het vonnis te vragen. -
PLAKKAAT TERZAKE VAN DE MUNTCIRCULATIE
De circulatie van Franse drie stuiverstukken wordt verboden op straffe als bepaald in de -- niet nader aangeduide -- muntplakkaten. -
ORDONNANTIE TERZAKE VAN DE BETALING VAN ACHTERSTALLIGE CONTRIBUTIES AAN FRANKRIJK
Het is de burgerlijke officieren niet geoorloofd om de heffing van de twintigste penning, die krachtens (? 1679-03-30) is toegestaan ter betaling van achterstallige contributies aan Frankrijk, te gebruiken voor het innen van andere achterstallige betalingen, als van de bede, "frais de barques" (scheepsgelden), de kosten van inkwartiering, gerechtelijke procedures en vacatiegelden. Volgens (? 1679-04-18) mag niemand voor meer in de twintigste penning worden aangeslagen dan het bedrag van zijn achterstallen groot was. Indien hij meer heeft bijgedragen, dient het meerdere gerestitueerd te worden. Officieren en wethouders, die niet handelen conform de verordening, riskeren voorbeeldige straffen.
