Plakkaten

Onder verwijzing naar het algemene verbeterde wisselrecht van 1724 wordt nogmaals verboden geldleningen te verstrekken aan minderjarigen die nog onder de ouderlijke macht of onder voogdij staan. Dit verbod geldt voor eenieder ongeacht rang of stand, en strekt zich ook uit tot minderjarige kroonprinsen en markgrafelijke prinsen. Overtreders van het edict riskeren de straf met de kar, lijfstraf of doodstraf, alsmede verlies van kapitaal en interest. Het edict beoogt het verderf van de jeugd af te wenden.

Onder verwijzing naar (? 1723-01-24) (?1724-09-25) (? 1726-04-27) (?1728-09-11)worden opnieuw voorschriften gegeven bij welke instanties burgers rechtsvorderingen tegen militairen aanhangig kunnen maken. Personele acties tegen officieren dienen ingesteld te worden bij de commanderend officier van het regiment waartoe de officier behoort. Indien deze recht weigert, kan men zich in justitiële zaken wenden tot de landsregering of justitiecollege, in overige zaken tot de Krieges und Domänenkammer, die te zijner behoeve zullen interveniëren. Pas als hun interventie niet het gewenste resultaat heeft, kan men zich tot de koning wenden.<br> Voor klachten tegen soldaten en onderofficieren in personele zaken en in wisselzaken gelden eveneens afzonderlijke regelingen.<br> Denunciatiezaken tegen officieren dienen in personele zaken ingediend te worden bij de ordinaris rechter van de beklaagde, in reële zaken bij het <i>forum rei sitae</i>. <br> De rechters dienen zorg te dragen voor prompte afdoening van klachten, ten einde te voorkomen dat de koning met overbodige klachten wordt lastig gevallen.<br> Klagers die de ordelijke instanties overslaan, zullen niet worden gehoord.

Zijne Majesteit verbiedt het ongefrankeerd toezenden van door privépersonen verkregen koninklijke rescripten in niet bestuurs- of fiscale aangelegenheden aan rechterlijke en andere colleges. Dergelijke akten, evenals supplieken en verzoekschriften, die niet ex officio portvrij zijn, mogen enkel indien het verschuldigde postgeld is voldaan in behandeling worden genomen.

Aan recruten die niet beschikken over een voorspanpas kan desondanks voorspan ter beschikking worden gesteld, indien hun commanderende officier zich garant stelt. De Krieges- und Domänen-Cammern dienen de lagere overheden in hun ressort hiervan op de hoogte te stellen.

Ter voorkoming van onnutte en ongegronde klachten, wordt bepaald dat enkel memorialen en supplieken, die door een advocaat of procureur zijn ondertekend in behandeling genomen zullen worden. Verzoekschriften die rechtstreeks aan de koning worden gericht, zullen, indien zij niet aan dit formele vereiste voldoen aan de requestrant worden teruggezonden.

Het wordt degenen die op grond van een voorspanpas het recht hebben gratis van postpaarden gebruik te maken, verboden postknechten te verbieden deze paarden te mennen. In geval de pashouder weigert van hun diensten gebruik te maken, dienen de postknechten daarvan aangifte te doen en zullen de pashouders geen aanspraak meer kunnen maken op gratis gebruik van postpaarden.

De Commissio Regia deelt onder verwijzing naar (? 1727-04-22) mede, dat de lokale overheden hun openbare bekendmakingen voortaan moeten doen via het onlangs geopende kantoor van de Intelligentz-Zettel te Duisburg.

Het Justizhof te Geldern maakt ter bekend, dat - als uitvloeisel van het koninklijk rescript van 3 juli 1727 - de subalterne rechters vonnissen in strafzaken, waarbij doodsvonnissen worden gedecreteerd ter bevestiging aan het hof moeten voorleggen.

De Commisio Regia beveelt de naleving van het tussen Pruisen en Gulik aangegane kartel terzake van de uitlevering van deserteurs. Het kartel regelt op basis van wederkerigheid de modaliteiten van aanhouding, bewaring en uitlevering van deserteurs.

Onder verwijzing naar (? 1723-01-29) en (? 1724-01-03) wordt verordend, dat de verplichting van ingezetenen deserteurs te achtervolgen, indien zij bij kanonschot of klokkengelui daartoe worden opgeroepen, niet zover gaat, dat zij daartoe permanent paarden op stal dienen te houden. In voorkomende gevallen dienen de rechterlijke officieren daartoe gebruik te maken van postpaarden.

Eenieder wordt gewaarschuwd, dat de verplichting ter kantore van in- en uitgaande rechten aangifte te doen van licentbare goederen, niet alleen betrekking heeft op koopwaren die met karren of paarden worden vervoerd, maar ook op goederen die op de rug gedragen worden.

De verordening van 13 december 1655 wordt opnieuw gepubliceerd. Uitheemse ketelaars en koperslagers, met name uit de Meierij van 's-Hertogenbisch en het hertogdom Gulik, mogen hun nering niet bedrijven in Pruisisch Opper-Gelre. Inheemse ambachtslieden mogen dit beroep slechts uitoefenen na overlegging van hun leerbrief en het vervaardigen van een meesterstuk.

In elke kreis of district dient aantekening gehouden te worden van adellijke en niet adellijke bezitters van leengoederen. De desbetreffende overzichten moeten halfjaarlijks worden ingediend bij de provinciale Krieges und Domänenkammer. Het provinciale bestuur dient op basis van deze gegevens een totaaloverzicht in te dienen bij het General Direktorium.

Het monopolie van de commissarissen Pech en Busch voor de levering van stempelpapier ten behoeve van gerechtelijke volmachten wordt uitgebreid tot alle Pruisische landen. Overtreding van het verbod volmachten uit te brengen op niet gestempeld papier wordt met een boete gestraft. De lagere overheden dienen zich tijdig van het benodigde gestempelde papier te voorzien.

De provinciale Krieges und Domänenkammeren worden belast met de aanstelling van commissies ter vistitatie van sloten en beken. Dergelijke commissies dienen te bestaan uit een ingenieur, een lands bouwmeester en een dijkgraver. Deze commies worden belast met de jaarlijkse visitatie van beken en waterlopen. Aanbevelingen van de commissie dienen door de grondeigenaren zonder verzet te worden uitgevoerd. Bij het verrichten van de daaruit voortvloeiende werkzaamheden mogen geen landlopers en nietsnutten worden ingezet. Men dient gebruik te maken van betrouwbare en ijverige arbeidskrachten.

Ten einde rechtsgelijkheid te bereiken tussen binnenlandse en buitenlandse kooplieden wordt de in het edict van 4 oktober 1693 bepaalde geldigheidstermijn van zes maanden voor koop- en handelsboeken voor beide categorieën gelijk getrokken.

Ten aanzien van de nalatenschappen van personen die werden ondersteund uit armen kassen of pieuze fundaties wordt bepaald dat, indien de armlastige overledene nagelaten betrekkingen heeft, de nalatenschap ten halve gedeeld moet worden tussen de armenkas en de descendenten. Indien er slechts sprake is van verwanten in zijlinie en deze zich aan de ondersteuning van de overledene hebben onttrokken, dan vervalt de gehele nalateschap aan de armenkas

(? 1723-01-29) ten vervolge wordt bepaald, dat ook degenen die wetenschap hebben van desertie, maar verzuimen aangifte te doen, aan lijf en leven gestraft kunnen worden.

Er wordt verordend, dat justitiabelen bij het indienen van klachten over de militaire of civiele justitie zich niet rechtstreeks tot de koning mogen wenden. Zij dienen eerst de aangewezen eerste (en tweede) instanties te doorlopen. Indien het aanklachten van burgers tegen militairen betreft, dienen deze in eerste instantie te worden neergelegd bij de commanderende officier; indien deze weigert recht te verschaffen kan men zich wenden tot de Krieges- und Domänenkammer; indien ook dit niet het gewenste resultaat oplevert, kan men zich middels een memoriaal tot de koning wenden. In burgerlijke zaken kan men zich tot de Krieges- und Domänenkammer wenden, indien men van de lokale rechterlijke autoriteiten geen gehoor heeft gekregen. De Krieges- und Domänenkammer dient in zo'n geval een onderzoek in te stellen en de klagende recht te verschaffen, dan wel daarover de General-Ober-Finantz-Krieges- und Domäne Directorium te berichten. Deze instantie zal de klacht vervolgens zelf afdoen, dan wel hem voorleggen aan de koning in persoon. Een klager die zijn klacht met voorbijgaan aan de aangewezen instanties rechtstreeks aan de koning voorlegt, verliest zijn recht, zelfs wanneer de klacht rechtmatig bevonden zou worden.

Bij wijze van interpretatie van (? 1718-02-23) wordt bepaald dat alle amenden verschuldigd wegens ontduiking van handwerksgeld, Nahrungsgeld, kopgeld of veegeld (ambachtsgeld, consumptie, capitatie of bestialen), wanneer zij niet binnen twee maanden door de jurisdictieheren zijn ingevorderd, aan de Gelderse exploitenkas, of strafkas vervallen.

Bij wijze van interpretatie van art. 72 en 73 van de in 1723 gepubliceerde Hypotheek- en Concurs-Ordnung (faillissementswetgeving) wordt bepaald dat een debiteur voortaan zijn gesubhasteerde onroerend goed niet meer kan lossen, maar dat na de adjudicatie de koper de onherroepelijke eigendom zal verkrijgen.

Aangezien het Justitzcollegium heeft laten weten, dat in de Gelderse Land- en Stadrechten onvoldoende duidelijk is voorzien in de toepassing van de tortuur, worden naar analogie van de in de Pruisische landen uitgevaardigde Criminal-Ordnung voorschriften gegeven over de juiste wijze van toepassing van de tortuur. Het edict beschrijft in 29 artiekelen de verschillende aspecten van het pijnlijk verhoor. Aan de orde komen o.a.: de verbale en reële territie, de drie graden van tortuur, hoe te procederen tot de tortuur, mogelijkheden tot verweer tegen een sententie waarbij ter tortuur wordt verwezen, voorschriften voor de scherprechter, de tenuitvoerlegging van de tortuur, wijze van verslaglegging; hoe te handelen indien de verdachte bekent, hoe wanneer hij zijn bekentenis herroept etc.

Omdat zigeuners in weerwil van diverse verordeningen en edicten de landsgrenzen blijven overschrijden en zij op grond van de afgelopen twee eeuwen gepubliceerde rijkswetten vogelvrij verklaard zijn, wordt verordend dat elke zigeuner van achttien jaar of ouder die binnen de landsgrenzen wordt aangetroffen met de galg gestraft zullen worden. Hun minderjarige kinderen zullen in weeshuizen, tuchthuizen of spinhuizen worden ondergebracht, alwaar zij over hun eventuele misdrijven zullen worden verhoord. De akte van hun summiere verhoor dienen vervolgens aan het Criminal Collegium te worden voorgelegd.

Onder verwijzing naar eerdere edicten van 4 februari 1655, 10 april 1673, 5 oktober 1683, (? 1719-07-29) en (? 1723-12-09) worden de voorschriften met betrekking tot jacht en visserij in het Pruisisch Overkwartier vernieuwd.<br> Eenieder die geen jurisdictieheer is, of bezitter van een adellijk goed, dient zich van de jacht te onthouden. Zij die op grond van privileges e.d. tot de jacht gerechtigd men te zijn, dienen zich binnen zes weken met bewijsstukken tot de Gelderse Commissie te wenden.<br> Gerechtigden tot de jacht dienen zich gedurende het gesloten seizoen van de uitoefening van het jachtrecht te onthouden, op straffe van 25 goudgulden boete. Degenen die niet tot de jacht gerechtigd zijn dienen zich daarvan te onthouden op straffe van 8 goudgulden boete; vreemdelingen en landlopers die op stropen worden betrapt riskeren lijfstraf in combinatie met verbanning, of andere arbitraire straffen.<br> Ter bescherming van de wildstand worden verder voorschriften gegeven voor het aanlijnen en knuppelen van honden. Het houden van duiven blijft voorbehouden aan degenen die meer dan 40 morgen onder de ploeg hebben.<br> Ter bescherming van de visserijen wordt bepaald, dat degenen die niet tot de visserij gerechtigd zijn niet over visnetten en dergelijke mogen beschikken. Kerspels die over openbare visserijen beschikken, dienen deze voortaan aan de meestbiedende te verpachten.

Bedelen en het vragen van aalmoezen is in Pruisisch Opper-Gelre verboden. Een uitzondering wordt gemaakt voor ingezetenen, voorzien van een attest van het gericht van zijn woonplaats, waaruit blijkt dat iemand niet in staat is zelf in zijn onderhoud te voorzien. Eerste overtreding van het verbod wordt gestraft met openbare geseling. Bij recidive wordt de straf verzwaard met een brandmerk, of in geval van een derde overtreding levenslange gevangenis op water en brood. Indien zij zich daarnaast nog schuldig hebben gemaakt aan diefstal, dan riskeren zij de doodstraf.<br> Het is ingezetenen van het Overkwartier verboden bedelaars of vagebonden onderdak te geven. Zij zijn verplicht aangifte te doen van de aanwezigheid van dergelijk gespuis. Vrees voor brandschatting ontslaat hen niet van aangifteplicht.<br> Op aanhouding van bedelaars en vagebonden wordt een premie gesteld van 10 gulden ten laste van de middelen gereserveerd voor het voltrekken van criminele executies. Indien bedelaars en vagebonden gewapend blijken te zijn, mogen zij met vuurwapens worden neergeschoten, zonder dat de schutter zich daarvoor in justitie zal hebben te verantwoorden.<br> Rechterlijke officieren der steden en ten plattelande dienen regelmatig afgelegen huizen te visiteren op de aanwezigheid van bedelaars en vagebonden.<br> Ten einde de effectiviteit van de verordening te vergroten wordt aan de jurisdictieheren in het Overkwartier geldelijke ondersteuning toegezegd bij de bestrijding van bedelaars en vagebonden. Voor geseling bedraagt de bijdrage 25 gulden, voor geseling met brandmerk 50 gulden, voor capitale justitie zonder tortuur 100 gulden, indien met tortuur 150 gulden. Deze vergoedingen komen ten laste van de generale middelen.<br> Bovenmatige declaraties resulteren echter in een boete van het viervoud.<br> Vreemdelingen die zich in Pruisisch Opper-Gelre willen vestigen, dienen te beschikken over een verklaring van goed gedrag. Zij dienen tevens 350 gulden borg te storten. Deze maatregel dient niet met terugwerkende kracht te worden toegepast. De lokale overheden dienen daarom een lijst in te dienen van vreemdelingen die zich de afgelopen jaren in hun district hebben gevestigd en overigens van onbesproken gedrag zijn.