Plakkaten

Het Justiz-Collegium verbiedt de opgeheven buitenlandse kloosters hun bezittingen in Pruisisch Gelre te vervreemden zonder speciale autorisatie van den hove, op straffe van nulliteit. Het voorschrift van GLS 224, art. 7 dient strikt te worden nageleefd.

Bij rescript van 18 februari 1782 heeft de koning geconstateerd, dat de afkondiging van het edict van 28 november 1781 (? Oostenrijks Overkwartier/1781-11-28) in de Oostenrijkse Nederlanden de afhankelijkheid van de kloosters in Pruisisch Opper-Gelre van generale oversten in Oostenrijks Gelre is verbroken. Derhalve wordt bepaald, dat de kloosters in Pruisisch Gelre worden gesteld onder toezicht van de landdekens en van de bisschop te Roermond. De oversten dienen binnen acht dagen bij het Justiz-Collegium een overzicht in te dienen van alle religieuzen in hun klooster, evenals van hun bezittingen en vermogens. Zij mogen geen buitenlandse kloosterlingen admitteren, zonder koninklijke permissie. Buitenlandse bedelmonniken mogen geen termijnen houden in Pruisisch Gelre. De gerechten in Pruisisch Gelre dienen binnen veertien dagen een overzicht in te dienen van alle goederen en kapitalen, toebehorend aan binnenlandse en buitenlandse kloosters in hun ressort. De verordening dient aan de bisschop van Roermond en aan de geestelijke overheden van kloosters en conventen te worden aangezegd.

Ten einde nutteloze processen te voorkomen, dienen de subalterne gerechten op te treden tegen querulanten en degenen, die hen aanzetten tot zinledige procedures. Boosaardige adviseurs dienen door het officie fiscaal te worden vervolgd. Zij riskeren meerjarige opsluiting in een vesting of tuchthuis, dan wel lijfstraf. Indien het militairen betreft dient men zich voor rechtshulp te wenden tot de Generaal-Inspecteur van het departement. Verzet tegen vonnissen die in kracht van gewijsde zijn gegaan en wederspannigheid jegens de gerechtsheer zal conform (? 1775-12-07) worden gestraft.

Met het oog op de aangekondigde visitatie van de rechtbanken dienen zij op de nader door de visitatiecommissaris aan te geven dag een gerechtsdag te houden en die bij kerkepublicatie bekend te maken. Bij gelegenheid van de visitatie dient men de commissaris tevens een denombrement ter hand te stellen van lenen, boerderijen, tienden, erfpachten, molens en huizen die binnen de allodiale heerlijkheid zijn gelegen, evenals een lijst grondeigenaren die niet metterwoon in de heerlijkheid zijn gevestigd.

Bij rescript (? 1778-01-29) heeft de koning bepaald dat de verlaging van de rentevergoeding op bij de Berlijnse Bank in bewaring gegeven tegoeden niet geldt voor de tegoeden van minderjarige wezen en pupillen. Zodra deze echter meerderjarig worden geldt voor hen eveneens een lagere rente. Het Justiz-Collegium en het Landes-Administrations-Collegium maken middels een gezamenlijke verordening beken, dat gerechten, vrome stichtingen en rendanten verantwoordelijk gehouden zullen worden voor ten gevolge van hun nalatigheid teveel door de bank betaalde rente.

Onder verwijzing naar een kabinet order van 11 december 1779 laat het Justiz-Collegium weten, dat het niet in de bedoeling lag van Zijne Majesteit om heerlijke gerechten te verbieden toestemming te verlenen voor reële executie. Zijn streven was er slechts opgericht, om te voorkomen, dat debiteuren die door een ongelukkig toeval buiten staat waren om hun crediteuren te voldoen, niet nodeloos hun bezit zouden verliezen. Onder toepassing van de principes van de landseconomie dient men in voorkomende gevallen het Justiz-Collegium van de voorgenomen reële executie op de hoogte te stellen, waarna het Justiz-Collegium het Landes-Administrations-Collegium zal verzoeken om een economisch deskundige (Wirtschafts Verständige) aan te wijzen die zal dienen te onderzoeken of de executie kan worden voltrokken op een wijze die niet noodzakelijkerwijze tot de ruïne van de debiteur leidt.

Aangezien de koning bij rescript van 4 november 1779 het Justiz-Collegium in het bijzonder heeft belast met het toezicht op het onderwijs, heeft het Justiz-Collegium het wenselijk geacht een enquete te houden over de kwaliteit van het onderwijs. De magistraten van Gelder, Straelen en Wachtendonck dienen het hof te informeren over het aantal katholieke scholen voor jongens en meisjes, met vermelding van het aantal schoolmeesters en meesteressen en hun salaris; tevens dienen zij in hun overzicht aan te geven of er sprake is van een schoolreglement, de lestijden en schoolvrije dagen, hoe het onderwijs is ingericht, welke boeken worden gebruikt; daarnaast wil het hof vernemen of er in deze steden ook Latijnse scholen zijn; vergelijkbare informatie dient te worden ingewonnen ten plattelande door de lokale overheid in samenspraak met de pastoors (o.a. is het Hof geïnteresseerd in de het antwoord op de vraag of de onderwijzers er aan de drank zijn!). De voogd van het Nederamt Gelder en de scholtis van Venray dienen informatie te verstrekken over de Latijnse scholen te Kevelaer en Venray. De rectores van deze scholen dienen de gevraagde informatie over het onderwijs in het latijn te verstrekken. Jurisdictieheren, magistraten en rectores van scholen worden uitgenodigd voorstellen te doen ter verbetering van de onderwijskwaliteit.

In aanvulling op (? 1779-12-04) worden de verschuldigde sportulen, verschuldigd wegens handelingen verricht door of ten overstaan van de subalterne gerechten in Pruisisch Gelre opnieuw vastgesteld. De vergoedingen betreffen o.a. het passeren van volmachten, het vestigen van borgtocht, het registreren van erfenissen, transportakten, akten van cessie, van hypotheek, het endosseren besloten testamenten, de kosten van gerechtelijke plaatsopneming, het betekenen van dagvaardingen, het leggen van arrest, het afnemen van gerechtelijke getuigenverhoren, het opstellen van gerechtelijke protocollen, de kosten gemoeid met visitatie en lectuur van procesakten etc. etc.

Naar aanleiding van de bevindingen van de visitatiecommissie neemt het Justiz-Collegium een aantal maatregelen ter verbetering van de adminstratie van de justitie door de subalterne gerichten in het ressort van den hove. De maatregelen zijn gericht op verkorting van processen en het verminderen van proceskosten. Zij hebben betrekking op de wijze van procederen in bagatelzaken, de instructie van zaken ten verbale en in communicatoire procedures, het ambtshalve verlenen van verstek, versoepeling van de bewijsprocedure, versnelling van de rechterlijke besluitvorming en de publicatie van vonnissen en op de wijze van appelleren. Alvorens partijen in een proces worden ontvangen, dient het gerecht eerst een poging tot minnelijke schikking te doen. <br> Daarnaast bevat het reglement bijzondere bepalingen o.a. betreffende faillissementszaken, de rechten en plichten van advocaten, het vermogensbeheer van wezen en pupillen, alsmede voorschriften met betrekking tot ambtsverrichtingen van scholtissen en secretarissen ten aanzien van de publikatie van wetten en verordeningen, het houden van gerichtsdagen, het bijhouden van openbare registers, archieven en dergelijke. De vergoedingen, die aan gerechtelijke functionarissen toekomen wegens ambtsverrichtingen worden genormeerd in een afzonderlijke sportulen verordening (? 1779-12-04_1).

Het Landes Administrations Collegium constaeert, dat de voorschriften van (? 1771-04-12) onvoldoende worden nageleefd. Ten einde schoorsteenbranden te voorkomen gelast men deze verordening opnieuw te publiceren en twee per jaar de schoorstenen te visiteren. Nalatige overheden zullen worden gestraft.

Het Landes Administrations Collegium treft maatregelen om de verspreiding van de Rode Loop te voorkomen. Zieken dien zich zoveel mogelijk binnenshuis op te houden en geen contact te zoeken met hun omgeving. Enkel gerechtspersonen, medici en geestelijken mogen in contact treden met besmette personen. Overledenen mogen niet in kerken binnen gedragen te worden. Zij dienen op kerkhoven begraven te worden. Op overtreding van deze voorschriften staat een boete van vijf goudgulden.

Het Justiz-Collegium maakt bekend, dat de Geheime Tribunaalraad Koenen, conform de vistitatie-verordening (? 1754-04-22), opdracht heeft gekregen tot visitatie van de rechterlijke instellingen in Pruisisch Gelre. Eenieder die zich over de kwaliteit van de rechtspraak of over rechtsweigering wil beklagen kan zich tot deze commissaris wenden. Personen die ongegronde klachten aanbrengen of zaken trachten te heropenen die reeds in kracht van gewijsde zijn gegaan riskeren lijfstraf.

Tot meerder zekerheid van het kredietwezen is besloten tot het aanleggen van een nieuw hypotheekregister, waarin ook de leengoederen zouden moeten worden opgenomen. In dit verband is een nauwkeurig denombrement der lenen noodzakelijk. Op verzoek van de leengriffier verordent het Justiz-Collegium alle vasallen en andere houders van leengoed een gespecificeerd overzicht in te dienen van alle lenen, die van Zijne Majesteit als hertog van Gelre releveren, alsmede van alle achterlenen, afgespleten of anderszins vervreemde lenen en daarbij tevens de namen van de metgedelingen te vermelden, alsmede de lasten en prestaties die aan deze lenen annex zijn, op straffe als bedreigd in (? 1714-12-12).

Op verzoek van de momboir gebiedt het Justiz-Collegium de herpublicatie van (? 1720-07-16). Drossarden en scholtissen dienen toe te zien op strikte naleving van het verbod van excessieve begrafenismaaltijden op straffe van fiscale censuur.

Op verzoek van de pachters van koperhandel en ketelslagerij wordt bekend gemaakt, dat (? 1739-12-10), waarbij het niet gekwalificeerde koperslagers op straffe van boete wordt verboden binnen Pruisisch Gelre hun beroep uit te oefenen, strikt zal worden gehandhaafd. Gerechtelijke overheden en beambten die de werkzaamheden van niet gekwalificeerde koperslagers oogluikend toestaan zullen daarvoor persoonlijk verantwoordelijk worden gesteld.

De koning heeft met misnoegen moeten vaststellen, dat veel geënrolleerde cantonniers erop speculeren, dat na de vredessluiting wel weer een generaal pardon zal worden afgekondigd en daarom deserteren, zodra zij hun legeronderdeel buiten hun provincie zouden moeten volgen. Hij stelt deze deserteurs nog eenmaal in de gelegenheid zich binnen zes weken weer bij hun regiment te voegen en verklaart tevens dat deserteurs die deze gelegenheid voorbij laten gaan nooit meer voor generaal pardon in aanmerking zullen komen, maar dat de wet met alle scherpte op hun zal worden toegepast: hun goederen zullen worden verbeurd verklaard ten behoeve van de invalidenkas en zij verliezen elke aanspraak op in de toekomst nog openvallende erfenissen.

Aangezien is gebleken dat niet daatoe gerechtigde personen zich als militairen uitgeven en in die hoedanigheid fourage en voorspan vorderen, worden voorschriften gegeven met betrekking tot de verstrekking van fourage en voorspan en delaratie van de daarmee gepaard gaande kosten. Onkostennota's die niet aan de geformuleerde vereisten voldoen komen niet voor vergoeding in aanmerking.