Plakkaten

Doordat diverse buitenlandse muntsoorten in omloop zijn tegen een koers, die hun intrinsieke waarde te boven gaat, wordt goed geld uit de circulatie verdreven, zodat sanering van de muntomloop nodig wordt. Daartoe wordt een periode afgekondigd, gedurende welke de werking van (? 1670-07-23) wordt opgeschort. De uitvoer van biljoen (afgekeurd geld) wordt toegestaan, rechtstreeks of via een speciaal te benoemen functionaris, onder voorwaarde van inwisseling tegen een koers volgens bijgaande tarieflijst. De offerblokken van kerken en hospitalen dienen gevisiteerd te worden, om te voorkomen dat slechte munt na de zuivering opnieuw in omloop geraakt. Vervalsing op grote schaal van "matten" van Spanje, Portugal, Mexico en Peru maakt onttrekking van die munten aan de circulatie en hun ommunting noodzakelijk. Instructies voor muntmeesters, magistraten en officieren terzake van de ommunting van bedoelde speciën volgen. Het is de bedoeling dat de ordonnantie op 15 maart 1672 tegelijkertijd in alle Spaanse Nederlanden wordt afgekondigd.

Lokale officieren en "volk van wette" (schepenen) worden geïnstrueerd, hoe te handelen in geval van straatroof. Vagebonden, lediggangers en werkelozen dienen binnen 24 uur na publicatie dezes het land verlaten te hebben. Soldaten die niet in het bezit zijn van de vereiste papieren dienen te worden aangehouden en in handen gesteld van de plaatselijke militaire commandant om te worden overgeleverd aan de militaire justitie. Ten aanzien van de transjurisdictionele achtervolging van rovers wordt bepaald dat delinquenten moeten worden overgedragen aan de justitie in de plaats van hun inhechtenisneming. Het plakkaat behelst tenslotte nog bepalingen met betrekking tot de berechting van vagebonden en de visitatie van herbergen en wegen. De verordening moet zowel door de militaire als door de burgerlijke overheden worden gepubliceerd.

Het tarief behelst een moderatie van (? 1669-07-06) en is bestemd voor de kantoren waar die lijst in gebruik is. Het tarief bestaat uit een opsomming van koopwaren en de rechten daarvan te heffen, alsmede uit enig aanvullende bepalingen. Het convooirecht voor koopwaar wordt verminderd tot één procent, dat van grondstoffen en manufacturen van 1,25% tot 0,25%. Voor de transito-handel van linnen via de zeehavens naar Duitsland en Italië worden uitgebreide formaliteiten voorgeschreven. Te Roermond of Baarlo moeten "acquittes à caution" worden gelicht, om te verzekeren dat geen linnen binnen de grenzen wordt ontladen. Teruggave van de borgsom volgt, zodra men een certificaat kan overleggen van de commies van in- en uitgaande rechten te Keulen. Linnen, saai en katoen kunnen vrij van rechten worden ingevoerd om binnenlands verder te worden bewerkt, mits zij daarna weer worden uitgevoerd. Hetzelfde geldt voor textiel dat, geproduceerd in de Zuidelijke Nederlanden, wordt vervoerd naar de blekerijen van Gestel en Eindhoven, mits het transport geschiedt langs bepaalde routes en er eveneens "acquittes à caution" worden gelicht. Artikelen die niet in de onderhavige lijst worden genoemd, blijven belast volgens (? 1669-07-06).

Recente mutaties van het grondgebied van Zijne Majesteit maken herziening van de bestaande voorschriften voor de invoer van wijn noodzakelijk.Het plakkaat geeft bepalingen met betrekking tot plaatsen en wegen, te land en te water, waarlangs wijnen mogen worden ingevoerd. Daarnaast behelst het plakkaat voorschriften voor de controleurs en ontvangers van de in- en uitgaande rechten met betrekking tot de inklaring van wijnen, specificatie van cognossementen, vracht- en geleidebrieven, "passavants" en merktekens; en instructies ten aanzien van de bestrijding van frauduleuze invoer en smokkel. Straffen worden gesteld op overtreding en niet-naleving van de voorschriften.

De landvoogd verbiedt militairen nogmaals om zich zonder permissie buiten hun legerplaats te begeven. De plaatselijke overheden mogen geen soldaat zonder paspoort dulden. Een beloning van zes patakons wordt uitgeloofd voor elke aangebrachte soldaat, die zonder de vereiste permissie is aangetroffen.

De bepalingen met betrekking tot de generale amnestie zoals in (? 1671-01-03) vervat, welke krachtens (? 1671-03-14) in hun werking zijn beperkt tot de infanterie, worden thans ook van toepassing verklaard voor de cavalerie. De termijn voor het verkrijgen van amnestie wordt verlengd tot drie maanden na publicatie dezes. Officieren en ook soldaten die anderen tot desertie hebben aangezet worden van de amnestie uitgesloten.

Naar aanleiding van de trage betaling van de bede worden strafbepalingen bedreigd tegen magistraten en gedeputeerden die verzuimen tijdig zorg te dragen voor het omslaan der quoten en tegen de ontvangers en collecteurs, die geen zorg dragen voor de tijdige inning. Het plakkaat behelst tevens bepalingen met betrekking tot het onderhoud van wegens het niet afdragen van belastinggelden gegijzelde magistraten en gedeputeerden en instructies voor deurwaarders met betrekking tot de gerechtelijke invordering van de omgeslagen bedragen.

Wegens de daling van de graanprijzen wordt het verbod van het distilleren van brandewijnen en andere spiritualiën van granen, zoals vervat in het plakkaat van 28 augustus 1663 (PB 4.100), opgeheven. Het verbod van het invoeren van buitenlands gedistilleerd blijft van kracht. Het plakkaat voorziet tevens in overgangsmaatregelen voor kooplieden die dergelijk gedistilleerd in voorraad hebben.

Militairen der ordonnantiebenden die gediend hebben in de oorlog van 1667 mogen niet gearresteerd worden, noch mag men iets aan hun persoon, wapenen en paarden ten uitvoer leggen in verband met de inning van de gewone en buitengewone bede. Zij zijn vrijgesteld van de taille (belasting op het grondbezit, door middel waarvan de bede gedeeltelijk wordt opgebracht), zowel voor hun eigen goederen, als voor de 2 à 3 bunders weiland, waarover zij beschikken tot onderhoud van hun paarden. De burgerlijke overheid dient zich bij het innen van de belastingen te richten naar het plakkaat van 14 juni 1667*. De Raad van Financiën en de Staten der provinciën moeten gedogen dat de magistraten de bedoelde vrijstellingen in mindering brengen op de geaccordeerde bedragen van de bede.

De verordening behelst maatregelen ter bevordering van de terugkeer van soldaten naar hun compagnieën. Gedeserteerde soldaten wordt de mogelijkheid geboden zich binnen één maand na publicatie te melden, onder belofte van generale amnestie. Nadien zullen zij weer worden behandeld als gewone deserteurs. Soldaten van "gereformeerde" (afgedankte) compagnieën dienen zich te melden bij het onderdeel van hun keuze. De burgerlijke overheid zal het bevoegd militair gezag behulpzaam zijn bij de opsporing van soldaten. Na het verstrijken van het generaal pardon dienen zij de bedoelde voormalige soldaten te arresteren, informaties te nemen en de landvoogd in diens hoedanigheid van kapitein-generaal te verwittigen, opdat een passende beslissing kan worden genomen.

Het Hof van Gelre verbiedt de ingezetenen van het_Overkwartier zich in vreemde krijgsdienst te begeven. Overtreders van de verordening zullen worden beschouwd als rebellen en worden bestraft met confiscatie van hun goederen.

De ordonnantie behelst een verbod van het verkopen van hout, wederrechtelijk door soldaten in het Elmpterbos gesprokkeld, op straffe van confiscatie en een forse boete.

De verordening bestaat uit een lijst van koopwaren, met vermelding van de wegens in- en uitvoer verschuldigde rechten. Tevens vindt men er enige aanvullende bepalingen voor de tarra en terzake van de maten en gewichten die voor de verschillende categorieën van koopwaar gebruikt moeten worden. Buitenlands textiel dient zodra het wordt ingevoerd te worden verzegeld door de officieren van in- en uitgaande rechten. Hiervoor is een afzonderlijk zegelrecht verschuldigd.

Het Hof van Gelre gelast de gebruikers of bezitters van verduisterde lenen om zich binnen drie maanden te wenden tot het leenhof te Roermond, om hun leen als zodanig te "recognosceren" en de gebruikelijke heergewaden te betalen. Alle houders van leengoed moeten bij de leengriffier een specifiek overzicht of denombrement indienen van hun lenen. Uit die overzichten moeten grootte, ligging en achterlenen duidelijk blijken. In het denombrement moet worden aangegeven welke delen van het leen eventueel zonder octrooi zijn vervreemd, "gespleten" of "afgedeeld". Indien de leenmannen hun verplichtingen ten dezen niet nakomen, dan zal het overzicht door de leengriffier ten overstaan van een commissaris van het Hof van Gelre worden opgemaakt. Houders van leengoed die hun bezit zonder octrooi door permutatie, koop, schenking, transport of hypothecaire belasting hebben omgezet in tijnsgoed moeten het leenhof onverwijld van dergelijke transacties in kennis stellen. Het wordt schouten, schepenen, gerichten, laten en banken nadrukkelijk verboden zich met dergelijke transacties in te laten. Zij mogen in het geheel niet kennis nemen van leenzaken. Afgedeelde of gespleten lenen moeten voortaan als afzonderlijke lenen worden verheven. De stadhouder der lenen is bevoegd tot het vaststellen van de hoogte van het verschuldigde heergewaad. Indien enig contract terzake van leengoed de bepaling bevat dat het leen wordt vervreemd "onder aggregatie van de heer", dan moet binnen één maand octrooi worden gevraagd voor de bedoelde transactie, op straffe van nietigheid. De houders van leengoed moeten in het denombrement ook aangeven welke delen van het goed zijn bezwaard, al dan niet met octrooi. Voor niet-geoctrooieerde renten kan alsnog octrooi worden aangevraagd tegen betaling van het gebruikelijke tarief. Voor losbare renten hoeft geen octrooi te worden gevraagd. De "ophelders" van "bundige" of "kluppel-lenen" moeten in hun denombrement aangeven hoeveel "metgedelingen" er zijn en welk deel van het goed aan elk van hen toebehoort. Elke nieuwe "metgedeling" is verplicht voor zijn aandeel het verschuldigde heergewaad te betalen. Leenmannen die niet "hofveerdich" zijn, d.w.z. niet aan hun verplichtingen jegens de heer hebben voldaan, kunnen geen partij zijn in processen voor het leenhof te Roermond.

De landvoogd verbiedt de bewoners van het platteland om meer contributie aan de Fransen te betalen, dan in de daartoe strekkende verdragen is afgesproken. Indien men zich niet aan dit bevel houdt, zullen de ingezetenen als begunstigers van de vijand worden gestraft. Ondermeer zullen dan de contributieverdragen worden herroepen.

Eenieder die in weerwil van (? 1668-01-02) contributie betaalt aan de Fransen of anderen daartoe aanzet, zal worden aangehouden en als verdacht van crimen laesae majestatis worden berecht. De aanbrenger krijgt tien rijksdaalders beloning.

Stadhouder, kanselier en raden bepalen dat, indien een procespartij een der rechters wil wraken, hij zulks zal moeten doen voordat er stukken zijn gewisseld, tenzij de reden eerst later is ontstaan. Tevens moet hij honderdtwintig gulden Brabants storten in handen van de griffier van het hof, te verbeuren indien zijn verzoek wordt afgewezen.

Het reglement specificeert de financiële vergoeding, uitgedrukt in "rations" à 15 stuivers, waarop officieren en soldaten van de in het_Overkwartier gelegerde cavalerie per dag aanspraak kunnen maken, boven het simpel logement. Naast de toeslag per rang, die elke cavalerist in de rang van "maître de camp" tot gemeen soldaat ontvangt, wordt een toeslag gegeven voor elke voltallige compagnie. Als zodanig zal worden aangemerkt elke compagnie, die bij de aanvang van de campagne van 1668 vijftig effectieve soldaten zal tellen.

Wegens de te verwachten schaarste aan graan ten gevolge van oorlogshandelingen, wordt de uitvoer van graan uit het_Overkwartier verboden.

De verordening behelst bepalingen met betrekking tot het tarief, de wijze van betaling en de inning van in- en uitgaande rechten, voorschriften met betrekking tot paspoorten en "passavants" voor paarden en de controle daarvan, benevens bepalingen met betrekking tot boeten en derzelver vordering. De douanekantoren van Kamerijk en Aire worden aangewezen voor de uitvoer van paarden naar Frankrijk; dat te Ahin voor de uitvoer naar de Duitse landen. Invoer van paarden vanuit Denemarken, de Noordelijke Nederlanden en de Noordduitse landen is alleen geoorloofd via Diest.

De verordening regelt de invoer van Franse wijnen van het oogstjaar 1666, voor zover "te waghen commende". Bij de invoer van deze wijn, die per wagen wordt getransporteerd, moet men zich richten naar het plakkaat van 18 october 1660 (PB 4.95), dat opnieuw wordt gepubliceerd.

De invoer van produkten van wol en kameelhaar wordt verboden. Derhalve behelst de verordening bepalingen omtrent de registratie van buitenlandse, en het zegelen en loden van binnenlandse manufacturen, instructies voor de commiezen, belast met het toezicht op de naleving van het plakkaat en bepalingen omtrent de wijze van procederen tegen de overtreders. Het plakkaat van 3 maart 1660 (PB 4.113) blijft van kracht, voorzover het niet gewijzigd is door de onderhavige publicatie.

De verordening heeft betrekking op de kosten verbonden aan het lichten van appoinctementen, ordonnantiën, relievementen, requesten civiel en appostillen. De rechten die de griffier toekomen in verband met het bijhouden van de rol worden erin gespecificeerd, evenals diens verplichtingen ten aanzien van het afschrijven der processtukken en het beschikbaar stellen ervan aan de advocaten. Volgens het reglement zijn de advocaten verplicht om desgevraagd ten huize van de commissaris mondelinge toelichting te verstrekken bij processtukken. Zij dienen op rolzittingen aanwezig te blijven totdat al hun actieve en passieve zaken zijn voorgekomen. wetgevende_instantie:vanwege het Hof van Gelre

BESCHRIJVING IN BEWERKING