Plakkaten

Bij wijze van stimulans voor de muntslag wordt toegestaan, dat goud en zilver worden ingevoerd zonder dat daarover tol geheven zal worden en zonder dat daarover andere rechten betaald dienen te worden. Gemunt goud en zilver mag onbelast worden uitgevoerd tot een gelijke hoeveelheid als door of namens de eigenaar van het edele metaal is ingevoerd. De plakkaten van 8 februari 1670 en van 3 juli 1672* blijven voor het overige ongewijzigd van kracht.

De bepalingen vervat in de ordonnantie van 8 december 1670, (? 1674-11-17), (? 1675-02-13), (? 1675-03-26), (? 1675-04-24) en (? 1675-07-24) worden hernieuwd en uitgebreid. Militairen mogen zich niet zonder schriftelijke permissie van hun gouverneur buiten het garnizoen begeven. De permissies mogen alleen onder bepaalde voorwaarden worden afgegeven en moeten aan bepaalde voorschriften voldoen. Men hoopt hierdoor de vorming van "partis bleux"* tegen te gaan. Militaire commandanten mogen geen soldaten uitzenden buiten het district van hun intendance, tenzij onder leiding van een officier. Soldaten mogen de bevolking geen contributie afpersen of schade toebrengen aan de handel: de commanderende officier wordt aansprakelijk gesteld. Voorts behelst het plakkaat bepalingen met betrekking tot de aanhouding, overlevering en berechting van soldaten die zonder permissie rondzwerven. De intendanten dienen toe te zien op de strikte naleving van het plakkaat. De burgerlijke autoriteiten wordt toegestaan de wegen aan beide zijden van de Frans-Spaanse grens te doen surveilleren door groepen van vijftien à twintig soldaten, zulks op basis van wederkerigheid. Hiertoe zijn ook bepalingen opgenomen omtrent de uitwisseling en berechting van Franse soldaten in de Spaanse Nederlanden en omgekeerd. De publicatie zal geschieden door de hoven van justitie en door de militaire officieren in de garnizoenen.

Het is burgers niet geoorloofd om "munitiebrood" (militaire rantsoenen) aan te kopen van militairen, op straffe van een boete van 300 gulden voor de eerste overtreding en lijfstraf voor de volgende.

Omdat in weerwil van eerdere verboden, onder voorwendsel van vervoer naar het Gulikse of Luikse platteland, granen worden uitgevoerd naar Luik en Maastricht, wordt onder verwijzing naar (? 1675-01-11) en (? 1675-06-15_1) thans een iteratief verbod uitgevaardigd, speciaal ten aanzien van dergelijke leveranties aan Maastricht en Luik.

Met het oog op het onderdrukken van een, vanwege de afwezigheid van de officieren van uitgaande rechten en het ontbreken van wachten op het platteland, levendige handel in graan en veevoer op de vijand, worden de plakkaten op de uitvoer van graan en veevoer opnieuw afgekondigd, onder verzwaring van de bedreigde straffen. De rechterlijke officieren dienen voorbeeldig te straffen; tevens wordt hen een hogere beloning in het vooruitzicht gesteld. Bewoners van het platteland, die voorraden inslaan in de stad, dienen voortaan te beschikken over een attestatie van de lokale officier of van de pastoor, dat zulks ten eigen behoeve geschiedt.

Zijne Majesteit verbiedt de uitvoer van paarden. Overtreders zullen, als "verraders en vijanden van de staat", worden gestraft met verbeurte van hun leven en goederen. Handlangers, die bij hun arrestatie de naam van hun opdrachtgever bekennen, moeten na geseling en brandmerking worden vrijgelaten, terwijl hun principaal zal worden geëxecuteerd. Indien zij een tweede maal als handlangers optreden, zullen zij worden gehangen en verworgd. Indien men voor de nog toegelaten handel met Frankrijk gebruik maakt van paarden, dient men voor elk paard een borgsom te storten bij het "vertrekkantoor" (kantoor van convooien en licenten). Alle paarden bestemd voor binnenlands gebruik dienen door de lokale officieren te worden geregistreerd, onder afgifte van een attestatie voor de gebruiker. Twee-maandelijkse lijsten van paarden dienen via de advocaat-fiscaal in handen gesteld te worden van de intendant van de provincie. Publicatie van de verordening dient te geschieden door de hoven van justitie en door de militaire commandanten voor het tableau van de troepen.

De landvoogd verklaart dat de handel met het neutrale Luik geoorloofd blijft. Voor zover Luikse onderdanen handel willen drijven met Frankrijk, moeten zij zich voorzien van oorlogspaspoorten. Zij mogen geen contrabande vervoeren.

Het is alleen met bijzondere permissie van de landvoogd geoorloofd om zich in vreemde krijgsdienst te bevinden. Spaanse onderdanen, in Franse krijgsdienst aangetroffen, worden niet als krijgsgevangenen behandeld, maar krijgen de doodstraf; dit als represaille vanwege een Franse ordonnantie van 30 november 1673. Als Spaanse onderdanen zullen ook worden beschouwd de inwoners van de -- voormalige -- Spaanse gebieden, die onder het verdrag van de Pyreneeën aan Frankrijk zijn afgestaan: dit vanwege de Franse schendingen van dat verdrag en dat van Aken. Publicatie van de verordening dient te geschieden "tant par la voie des conseils, que par la militaire".

Het reglement beschrijft in elf hoofdstukken de regels die advocaten en procureurs in acht moeten nemen bij processen voor het Hof van Gelre. Allereerst worden de regels voor processen "ter rolle" gegeven, gevolgd door regels voor processen die ten overstaan van commissarissen worden gevoerd. Deze twee hoofdstukken worden gevolgd door een overzicht van regels die beide procedures gemeen hebben. Het vierde hoofdstuk behandelt de communicatoire processen. Hierna volgt een overzicht van de regels die de drie genoemde procedures gemeen hebben. Ten zesde worden de fiscale zaken behandeld, Daarna volgen regels voor het "furnissement" (de materiële verzorging der procesakten*), de kleine revisie, revisie van vonnissen gewezen door subalterne rechters, het "libel van kosten" en tenslotte over de restitutie der "sportulen" of rapportgelden**.

Bewoners van het platteland dienen zich, in verband met de dreigende Franse inval, met hun gezinnen, roerende goederen en vee binnen de ommuurde steden te begeven.

Onder verwijzing naar (? 1672-06-20) (? 1672-10-20) en (? 1672-10-30) vaardigt de landvoogd een nadrukkelijk verbod uit terzake van de aanwezigheid van vreemde troepen. De aanwezigheid ervan zal niet langer worden geduld. Passages, bruggen, doorwaadbare plaatsen en barrières zullen worden bewaakt. Indien er vreemde personen worden gesignaleerd, moeten de wachten de bevolking met klokgelui alarmeren. Militaire commandanten zullen desgevraagd onmiddellijk bijstand verlenen om plunderende benden te weerstaan. Plunderende militairen zullen als straatrovers worden bestraft.

In verband met de bestaande oorlogsdreiging moet men alle graan van het platteland binnen de ommuurde steden brengen. Bewoners van de open steden mogen een voorraad voor 3 maanden in huis houden, die van het platteland voor 6 weken.

Jacht en visvangst wordt aan hoge en lage militairen verboden, voorzover zij geen jachtrecht hebben binnen het_Overkwartier, op straffe als vervat in de plakkaten. Militaire commandanten dienen erop toe te zien, dat hun ondergeschikten niet uittrekken voorzien van jacht- of visgerei. De burgerlijke overheid is tot het aanhouden van overtreders bevoegd, maar dient hen vervolgens over te leveren aan de militaire commandanten.

De uitvoer van veevoer wordt in verband met schaarste ten gevolge van misoogst opnieuw verboden op voet van (? 1672-07-28). Overtreding van het verbod wordt gestraft met confiscatie van de fourage en van de vervoersmiddelen. De beloning voor de aanbrenger wordt verhoogd van éénderde tot de helft der geconfisqueerde waarde.

Bij wijze van interpretatie van (? 1672-07-28) wordt vastgesteld, dat personen die aan weerszijden van de grens met Luik akkerland bezitten, voor eigen gebruik graan en veevoer mogen transporteren over de grens, zonder dat dit als een overtreding van het uitvoerverbod zal worden aangemerkt, indien zij ook anders gerechtigd zouden zijn hun eigen produkten zonder betaling van rechten uit te voeren.

De landvoogd verbiedt het aanmonsteren van soldaten voor vreemde vorsten zonder zijn schriftelijke permissie, zulks op straffe des doods. Aangemonsterde officieren en manschappen worden bedreigd met arbitraire straffen, tot de dood toe, al naar gelang de mate van hun schuld.

Voormalige soldaten die zich metterwoon gevestigd hebben te Venlo, Geldern of Straelen, daar handel drijven, waak- en wachtdiensten vervullen en tevens bijdragen in de gemene lasten, worden vrijgesteld van de verplichting zich weer voor de militaire dienst ter beschikking te stellen.

De Soevereine Raad verbiedt aan wapenmeesters en andere personen om dienstwapens aan te kopen, die wederrechtelijk te koop worden aangeboden door militairen, die hun uitrusting vervreemden.

Personen, die abtsbrood genieten, dienen zich te vervoegen bij de advocaat-fiscaal der provincie om hun "brieven van justificatie"** te tonen. Prelaten en oversten van mannen- en vrouwenkloosters moeten een lijst opstellen van personen, die abtsbrood genieten. De advocaten-fiscaal zullen desbetreffende titels van justificatie en de lijsten in handen stellen van de landvoogd.

De Soevereine Raad beveelt drosten, scholtissen, magistraten en officieren om geen ronselaars te dulden, die niet voorzien zijn van een geschreven permissie van de landvoogd. Illegale ronselaars moeten worden uitgewezen. Het wordt de bevolking verboden zich in vreemde krijgsdienst te begeven, op straffe als bedreigd in het plakkaat van 4 september 1670*.

Het Hof van Gelre verordonneert ten verzoeke van de momber, dat de Roermondse vissers zich strikt moeten houden aan de stedelijke verordening van 9 augustus 1663, welke door het Hof bij decreet confirmatoir van 27 april 1668 is bevestigd. Men geeft opdracht aan de ontvangers en officieren van in- en uitgaande rechten te Roermond en Stevensweert om geen vis te laten passeren tenzij blijkt dat aan het vereiste van de Roermondse verordening is voldaan.

De verordening behelst een bevel tot overbrenging van levensmiddelen naar de ommuurde steden. De bevolking van het platteland mag een voorraad voor twee maanden aanhouden; die der kleine steden een voorraad voor drie maanden.