Plakkaten

Aangezien de oogst van het te velde staande gewas door de aanhoudende regen is vertraagd, stelt het Hof van Gelre het begin van het jachtseizoen op 12 september. Overtreding van het jachtverbod wordt gestraft naar de plakkaten.

Het Hof van Gelre gelast de strikte naleving van (?1749-07-26). Om te verhoeden dat vagebonden bij nacht op eigen gelegenheid met pontveren de Maas oversteken, worden veerlieden verplicht om 's avonds hun boten met kettingen en sloten vast te leggen op straffe van vijf patakons boete. Indien zij in gebreke blijven, mogen de rechterlijke officieren hun vaartuigen "arresteren". De officier van Dalenbroek moet een exemplaar van de verordening ter hand stellen aan de veerman van Buggenum, graafschap Horn.

Aangezien Pruisisch Opper-Gelder zich heeft teruggetrokken uit de overeenkomst terzake van het vrije vervoer van graan binnen de grenzen van het oude Overkwartier, wordt het uitvoerverbod zoals vervat in (?1770-11-23) tot Pruisisch Opper-Gelder uitgebreid.

(?1770-11-23) ten vervolge, wordt een uniform formulier voorgeschreven voor de certificaten behorend bij graantransporten. De certificaten moeten door twee schepenen worden getekend en gezegeld met het schepenzegel. Zij worden gratis verstrekt, maar moeten 's anderendaags getekend door de ontvanger van het getransporteerde graan weer worden ingeleverd. Een lijst van verstrekte certificaten moet worden bijgehouden. Een afschrift van de lijst moet om de tien dagen bij de momber worden ingeleverd.

Onder verwijzing naar de ordonnantie van 16 october 1713 (ROPBa 3.2.483) en de decreten van 12 september 1749 en van 24 september 1749, verklaart de landvoogd dat voor niet beladen postpaarden en voor lege postkoetsen geen barrière-rechten betaald hoeven worden op de straatwegen. Barrière-houders mogen geen koeriers aanhouden om hen de verschuldigde rechten te laten voldoen. Deze moeten worden betaald door de posthouder van het departement, die ze weer verhaalt op de koeriers. Indien er twist valt over de vraag of een koerier al dan niet exempt is van deze rechten, dan moeten ze voorlopig door hem worden voldaan, totdat daarover door de bevoegde rechter is beslist.

Kanselier en raden gelasten de jaarlijkse herpublicatie van (?1738-08-01),(?1745-06-12), (?1749-07-26), (?1753-05-18) en (?1755-11-14_1) op de in die verordeningen genoemde tijdstippen. De burgerlijke overheden dienen de militaire overheden bijstand te verlenen bij het aanhouden van deserteurs. Aan de deserteurs wordt beloofd, dat zij bij hun arrestatie niet zullen worden gedood. Ook deze verordening moet jaarlijks opnieuw worden gepubliceerd.

(?1771-05-13) ten vervolge, wordt bepaald dat contemplatieve ordes van uittredende novicen een vergoeding van honderdenvijftig gulden per jaar mogen vragen. Bedelordes mogen in het geheel geen vergoeding vragen. Het kapitaal van pensioenen en lijfrenten van religieuzen mag niet aan het klooster in beheer worden gegeven. Lijfrenten moeten worden besteed onder supervisie van de overste, zonder dat er echter iets van mag worden ingehouden voor de normale verzorging van de begunstigde. Novicen mogen pas op hun vijfentwintigste tot de geloften worden toegelaten, op straffe van vierduizend gulden boete. Een maand tevoren moet de overste een uittreksel uit het doopregister van de postulant ter hand stellen van de raad-fiscaal, op straffe van tweehonderd patakons boete. Oversten die bij herhaling deze regels overtreden zullen worden verbannen. Vrouwelijke oversten zullen worden gedegradeerd en naar een ander convent verbannen. Bij aanhoudende overtreding zal tenslotte het convent worden opgeheven.

Het Hof van Gelre verbiedt de uitoefening van de geneeskunde aan degenen, die zich niet hebben onderworpen aan examinatie door de protomedicus van het Overkwartier, op straffe van zes goudguldens boete.

(?1771-05-13) en (?1772-04-18) ten vervolge, worden nadere bepalingen gegeven terzake van de overdracht van onroerend goed door de vruchtgebruikers, indien een novice uittreedt en derhalve weer in het volle genot van zijn of haar eigendommen moet worden gesteld. Tevens wordt bepaald, dat oversten die postulanten jonger dan vijfentwintig jaar tot de geloften hebben toegelaten, daarvoor niet zullen worden vervolgd, indien zulks gebeurde vóór de publicatie van (?1772-04-18).

Indien een militair buiten het bereik van de geestelijke van zijn regiment komt te overlijden, dan moet zijn uitvaart bij voorkeur worden geleid door een aalmoezenier van enige militaire afdeling ter plaatse en slechts in het uiterste geval door de parochiegeestelijke.

(?1770-11-23) en (?1771-12-13) ten vervolge, wordt bepaald dat de uitvoer van graan vooralsnog verboden blijft. Eenieder is gerechtigd beslag te leggen op graan dat men tracht uit te voeren, mits hij daarvan kennis geeft aan de momber, die de overtreders zal vervolgen. Naast confiscatie van het graan, riskeert de overtreder een boete van tien gulden per zak. Het verkopen van graan met het oogmerk dat graan te exporteren is strafbaar met een boete van driehonderd gulden.

De verordening fixeert de inkoopprijs van zilver ten behoeve van de edelsmeden. De straffen bedreigd tegen overtreding van (? 1749-09-19_2) worden verzwaard.

Kanselier en raden ontzeggen aan buitenlandse contemplatieve- en bedelorden het recht om in het Oostenrijkse Overkwartier op termijn te gaan. De door hen vergaarde aalmoezen zullen worden geconfisqueerd, om onder de armen ter plaatse te worden verdeeld. Zij die aan buitenlandse mendicanten iets geven, riskeren een boete van twee goudgulden. Het verbod geldt niet voor de geestelijkheid van Pruisisch en Staats Opper-Gelder. Bedelorden uit het Gulikse gedeelte van het Overkwartier vallen wel onder het verbod, aangezien de hertog van Gulik, bij ordonnantie van 1 juni 1770, aan bedelorden uit het Oostenrijks Overkwartier het recht heeft ontzegd om in Erkelenz op termijn te gaan. De oversten van de kloosters die zulks (mede) aangaat zullen worden verwittigd.

Paspoorten van militaire verlofgangers, of van degenen die dienst doen op het platteland, moeten in de landstaal zijn gesteld, om te voorkomen dat deserteurs misbruik maken van de lichtgelovigheid van wachten en schepenen ten plattelande.

Kanselier en raden waarschuwen, dat er valse rijksdaalders van Zeeland van de jaren 1762, 1764, 1769, 1770 en 1772 in omloop zijn. Het invoeren of het in circulatie brengen van deze munten wordt verboden, op straffe als bedreigd tegen de invoer van biljoen.

Het uitvoerverbod van graan zoals vervat in (?1770-11-23) en nader uitgewerkt in (?1771-11-12), (?1771-12-13) en (?1772-11-09) wordt wegens de gunstige vooruitzichten van de oogst opgeheven.

Hare Majesteit stelt voor de stad Roermond een hoofdelijke omslag vast, door middel waarvan de stad haar aandeel zal moeten opbrengen in de in- en uitgaande rechten van het Overkwartier, die bij abonnement* worden geheven. De quote van de stad bedraagt tweeduizend gulden Brabants courant. Een tarieflijst is onder zegel bij de akte gevoegd. De belasting moet voornamelijk door de geestelijkheid, de kanselarij, de magistraat en de renteniers worden opgebracht.

Maria Theresia hecht onder reserve van haar "rechten, hoogheden ende preëminentiën" en zonder anderszins de constituties van de provinciën en de privilegiën van de kerk te krenken, haar toestemming aan de uitvoering van de Bulle Dominus ac Redemptor van Clemens IV, die voorziet in de opheffing van de Societeit der Jezuieten. De afwikkeling van hun affaires wordt toevertrouwd aan een bijzondere directie. (?1773-09-15).

Hare Majesteit gelast de inventarisatie van goederen en effecten toebehorend aan de Sociëteit der Jezuïeten, die is opgeheven krachtens de Bulle Dominus ac Redemptor (? 1773-09-13). Huurders en pachters van goederen toebehorend aan Jezuïeten moeten zich, evenals andere debiteuren, melden bij de raden-fiscaal der provincies. Daar moeten zij ook roerende goederen van de Sociëteit, die zij onder zich mochten hebben, inleveren. De lokale overheden dienen bij hen een overzicht in te dienen van renten en pensioenen die door hen aan de Jezuïeten werden betaald en derhalve nu vrij vallen.

Indien als vagebonden aangehouden personen achteraf geen vagebonden blijken te zijn, dan zal voortaan geen premie meer worden uitgekeerd aan de rechterlijke officier.

Wegens de opheffing van de Sociëteit der Jezuïeten moet het onderwijs in de Humanoria te Roermond op een andere leest worden geschoeid. Het reglement voorziet in de vaststelling van het leerprogramma, de inrichting van het schooljaar en de wedde van de docenten. Tot docenten worden benoemd de priesters Leonardus Theunissen, principale regent en docent retorica, Jean Francis Schoolmeesters, docent poësis, Wilhelm Gheyst, docent syntaxis, Gerardus Vossen, docent grammatica, en Jean Theodoor Bruno Ramaeckers, docent figura. De raadsheer Luytgens wordt aangewezen als commissaris.

Middels deze verordening wordt eenieder die nog iets te vorderen heeft van de Sociëteit, opgeroepen om zich met de bewijsstukken van zijn vordering te melden bij de raden-fiscaal. Na verloop van twee maanden zullen hun vorderingen anders geacht worden verjaard te zijn. Restitutio in integrum zal niet worden verleend. Vorderingen van buitenlands verblijvende crediteuren verjaren na vier maanden. De raden-fiscaal houden aantekening van de overgelegde stukken. Zij moeten een lijst van vorderingen indienen bij het Generaal-Gouvernement. De regeling geldt niet voor grondrenten en "reële rechten gecreëerd bij reservatie op den grond".

(?1769-09-25) ten vervolge, verklaart Hare Majesteit, dat ook de vóór het Concilie van Lateranen (1179) in leen uitgegeven tienden niet vrij gesteld zijn van het bijdragen in de kosten van herstel van kerkelijke gebouwen. Zij dienen te worden aangesproken na de zuiver geestelijke tienden, maar vóór de parochianen.

(?1757-01-20) ten vervolge, verklaart de Geheime Raad, dat het Hof van Gelre krachtens (?1683-09-30) niet in eerste aanleg kennis mag nemen van politieke aangelegenheden van de stad, indien deze niet nadrukkelijk aan het Hof zijn voorbehouden. Men kan er echter wel in tweede instantie reformatie vragen van beslissingen van de magistraat.

Hare Majesteit verleent met terugwerkende kracht tot 20 september 1773 aan gewezen Jezuïeten het recht om, ook anders dan krachtens intestaat erfrecht, lijfrenten dan wel het vruchtgebruik van dergelijke renten of onroerend goed te verwerven. Zij moeten zich daartoe melden bij de raad-fiscaal, op straffe van verbeurte van bedoelde inkomsten. De gewezen Jezuïeten kunnen ook kerkelijke of wereldlijke beneficiën verwerven, na daartoe toestemming van Hare Majesteit te hebben verkregen.