Plakkaten

(?1749-07-26) en (?1753-05-18) ten vervolge, worden de straffen, gesteld op het verbergen en helpen van deserteurs, verzwaard. Bij een eerste overtreding riskeert men geseling en een brandmerk, gevolgd door drie jaar verbanning. Bovendien moet men een vergoeding betalen aan het regiment van de deserteur en aan de aanbrenger. Een tweede overtreding wordt met de dood gestraft. (? 1738-07-31_1) en (?1749-07-26) moeten samen met onderhavige ordonnantie jaarlijks vijftien dagen na Pasen opnieuw worden gepubliceerd.

De verordening legt aan alle subalterne en hoofdofficieren de verplichting op om binnen twee weken na de publicatie van een plakkaat een "relaes" daarvan te zenden aan de raad fiscaal van de provincie. De raden-fiscaal moeten binnen zes weken na de afkondiging van een plakkaat een verzamellijst van deze relazen indienen bij de raad gecommitteerd tot de fiscale zaken bij de Geheime Raad en de Raad van Financiën. In de lijst moet worden aangegeven waar het plakkaat is gepubliceerd en welke officieren in gebreke gebleven zijn.

De ordonnantie van 3 maart 1751 (ROPBa 3.7.9) ten vervolge, geeft de verordening aanvullende voorschriften met betrekking tot de wijze van procederen in eerste aanleg voor de rechters van in- en uitgaande rechten en in tweede instantie voor de "chambres superieurs". Van vonnissen, houdende een veroordeling tot een boete van minder dan tweehonderd gulden, valt geen appèl. De griffiers van de betrokken rechtbanken moeten jaarlijks een overzicht verstrekken van de aanhangige procedures. Zij worden vermaand zich voor wat de griffierechten betreft strikt te reguleren naar de ordonnantie van 3 maart 1751 (ROPBa 3.7.9).

Het edict van 14 december 1616 (?1724-02-14) blijft de basis van de wetgeving terzake van adelstitels, blazoenen en eretitels. De inhoud van de verordening wordt opnieuw weergegeven. Daarnaast worden ceremoniële voorschriften gegeven voor begrafenissen, waartoe (?1720-02-06) aan het eind van het edict ingevoegd wordt. Bovendien wordt het edict aangevuld met bepalingen ten aanzien van het dragen van degens, de versierselen van karossen, de aanspreektitels van ridders van het Gulden Vlies, gevolmachtigd ministers, veldmaarschalken, dames en andere notabelen. Het toezicht op de naleving van de verordening wordt toevertrouwd aan de wapenkoning en zijn herauten, verenigd in de heraldieke kamers, gevestigd in de residentie van elk provinciaal hof. De heraldieke kamer rapporteert elk trimester aan de raad-fiscaal over de aanhangige procedures. In overleg met hem moeten de wapenherauten zorg dragen voor de afhandeling van de thans hangende en onvervolgde processen. De raden-fiscaal kunnen bij preventie procederen tegen overtreders van onderhavige verordening. De proceskosten zullen pas worden voldaan aan het eind van elke procedure.

De vereniging van het Hof van Gelre met de magistraat van Roermond tot één bestuurlijk lichaam met twee kamers, zoals voorgeschreven krachtens (?1737-10-02) wordt bij provisie ongedaan gemaakt. Het Hof zal voortaan bestaan uit de kanselier, twee raden costumier, vijf raden ordinaris en één griffier. De magistraat zal bestaan uit de schout, zeven schepenen voor het leven en één burgemeester, jaarlijks door het Gouvernement-Generaal aan te wijzen uit de burgerij. De twee raadsverwanten, aangesteld krachtens (?1750-11-14) worden gehandhaafd. De stad zal verder beschikken over twee secretarissen, één ontvanger, één deurwaarder en twee boden. Zolang degene, die vóór deze hervorming griffier van de tweede kamer van het Hof was, de functie van secretaris vervult, zal de tweede secretarisplaats niet worden vervuld. De landvoogd is gerechtigd een en ander naar believen verder uit te werken. Een authentieke copie van het diploma, getekend F.J. Misson, wordt aan het Hof van Gelre toegezonden.

Het Hof van Gelre verbiedt alle boekverkopers in het ressort van den Hove om boeken die handelen over eigentijdse problemen te verkopen zonder permissie van de momber. Manifesten van belligerente mogendheden zijn van dit verbod uitgezonderd.

In verband met de opnieuw uitgebroken veeziekte in het Land van Weert de gehuchten De Biest en Leuken beveelt het Hof van Gelre de strikte naleving van (?1755-03-22). Gedurende één jaar wordt de invoer in het Overkwartier van hoornvee, vlees en huiden uit de Republiek, de Meierij van 's-Hertogenbosch, het Land van Maas en Waal en Kleef verboden, op straffe van vernietiging van het vee, confiscatie van vervoermiddelen en lijfstraf. De uitvoer van vee, vlees en huiden uit het Land van Weert naar enig land van Hare Majesteits onderdanigheid wordt verboden; evenals vervoer van De Biest of Leuken naar Weert. De stallen waarin besmet vee huist moeten worden gesloten tot twee maanden na het uitwoeden der ziekte. Kadavers moeten zo dicht mogelijk bij de stallen worden begraven. Nieuw vee mag pas worden gestald, nadat de wethouders de stallen zuiver bevonden hebben. Op het slachten van kalveren die immers nodig zijn voor de opbouw van de nieuwe veestapel wordt een boete gesteld van tien ducatons. De lokale overheden moeten het Hof van Gelre onmiddellijk verwittigen, indien de veeziekte zich in hun ressort openbaart. Vervolgens moeten zij wekelijks rapporteren. Een beschrijving van ziekteverschijnselen en mogelijke "precautiën" besluit de verordening.

Onder verwijzing naar het nog niet afgekondigde uitvoerverbod van 28 september 1756 (?1757-04-21/2), waarvan de strikte naleving wordt geboden, worden strengere straffen gesteld op overtreding van het uitvoerverbod van graan, meel, brood en veldvruchten. De maximale boete bedraagt duizend gulden en kan tot één jaar na dato worden gevorderd. Insolvente overtreders worden gestraft met geseling, een brandmerk en verbanning. Bierbrouwers mogen alleen gerst, boekweit en haver gebruiken. Molenaars mogen geen andere melanges voor de brouwerij leveren. Graan mag alleen worden verhandeld op de openbare markten onder toezicht van twee commissarissen uit de magistraat. Dit met het oogmerk om prijsopdrijving te voorkomen. Het is verboden binnen twee mijl van de grens graan met paarden te vervoeren. Vervoer of doorvoer per schip is al evenmin geoorloofd. Alleen indien het echt niet anders kan, mag men graan buiten de landsgrenzen laten malen. Een attest van de pastoor is dan vereist. Grensbewoners dienen altijd een dergelijk attest te kunnen tonen. Indien overtreders van de verordening zich gewapenderhand tegen de officieren van in- en uitgaande rechten verzetten, moet door het luiden van de klok het volk gealarmeerd worden. Wederspannige delinquenten mogen straffeloos worden gedood. Indien men verzuimd zou hebben van de verordening voldoende exemplaren toe te zenden, dan dient de verantwoordelijke officier er desnoods elders te lenen. Nalatige officieren worden gestraft met het verlies van hun functie.

(?1756-06-12) ten vervolge, worden voorschriften gegeven ter sanering van de openbare financiën van Roermond. De inkomsten van de stad dienen verpacht te worden. De magistraat wordt in de gelegenheid gesteld de pachtvoorwaarden te ontwerpen. De magistraat mag geen openbare werken, waarvan de kosten de honderd gulden te boven gaan, aanbesteden zonder toestemming van de regering. De stedelijke ontvanger mag geen betalingen verrichten zonder ordonnantie van de magistraat. De magistraat mag geen leningen aangaan of nieuwe gemeentelijke heffingen invoeren zonder toestemming van de regering. Men mag geen nieuwe ambtenaren benoemen, laat staan hun salaris verhogen. De ambtsduur van de stedelijke ontvanger wordt van een tot drie jaar verlengd. Er worden kortingen doorgevoerd op de salarissen van de stadsdokter en van de "fourrier du cour". Verder wordt er bezuinigd op pensioenen, het aantal klepperlieden en de logementskosten van invalide officieren. Ter bestrijding van ontduiking van de stedelijke belastingen dienen de bressen in de wallen te worden gedicht. Diverse tarieven worden verhoogd volgens een bijgevoegde lijst. De magistraat dient voortaan haar ochtendvergaderingen op maandag, donderdag en vrijdag aan het beheer der financiën te wijden. De stadsrekeningen moeten openbaar en ten overstaan der tienmannen worden afgehoord. Hare Majesteit behoudt zich het recht voor om de rekeningen door een auditeur van de Rekenkamer te doen afhoren. Onder verwijzing naar art. 41 van het reglement voor de stad Weert (?1740-08-29) wordt het Hof van Gelre erop gewezen, dat het zich ook niet mag inlaten met de domestieke aangelegenheden van Roermond.

Vanwege de schade die aan de graanoogst wordt toegebracht, doordat een groot deel van het akkerbouw-areaal voor het telen van tabak wordt gebruikt, wordt de cultuur van tabak gedurende twee jaar verboden, op straffe van vernietiging van de oogst en een boete van vierhonderd gulden per bunder. De helft van de boete dient ten goede te komen aan de armen. De andere helft is voor de exploiterende officier. De raden-fiscaal vervolgen nalatige officieren. Alle landbouwers dienen in het komende seizoen nuttige produkten te zaaien. Tabaksverbouwers, wier grond braak moet liggen alvorens ze opnieuw kan worden bezaaid, kunnen zich voor schadeloosstelling wenden tot het Gouvernement-Generaal.

Als reactie op de "avocatoire brief" van de koning van Pruisen, gedateerd 2 november 1756, beveelt Hare Majesteit al haar onderdanen de Pruisische dienst te verlaten en terug te keren onder haar gehoorzaamheid, op straffe van confiscatie van hun goederen. De verbeurde goederen zullen worden gebruikt om trouwe onderdanen, die schade lijden ten gevolge van Pruisische misdragingen, schadeloos te stellen.

Hare Majesteit gelast de naleving van de conventie, die op 16 december 1756 te Wenen is gesloten tussen Willem Reinard, graaf Von Neiperg en Louis Cesar, comte D'Estrées. De conventie regelt de uitwisseling van deserteurs uit de legers van Hare Majesteit en uit die van de Franse koning. Soldaten, die vóór 1 februari 1757 zijn gedeserteerd uit de legers van een der contracterende mogendheden en dienst hebben genomen onder de vaandels van de andere mogendheden, mogen in vreemde krijgsdienst blijven. Voor zover zij zich reeds in het buitenland bevinden, kunnen zij zich ook na 1 februari 1757 nog voor vreemde krijgsdienst melden. Soldaten, die na 1 februari 1757 zijn gedeserteerd, zullen onder de termen van de conventie worden uitgewisseld. De burgerlijke overheid moet alle deserteurs aanhouden. De aanbrengers van deserteurs ontvangen een beloning, uit te betalen door de hoofdofficier van het ressort. Franse deserteurs zullen worden overgedragen aan de legers die zich thans in het Duitse Rijk bevinden. Indien in de buurt geen Franse legers aanwezig zijn, zullen de deserteurs worden verzameld te Livorno, Vieux-Brissac, Keil, Luxemburg, Bergen of Yper. Deserteurs uit de Oostenrijkse legers worden verzameld te Toulon, Neuf-Brissac, Straatsburg, Thionville, Maubeuge of Rijssel. Er wordt een transportvergoeding uitgekeerd per mijl. De begeleiders van de deserteurs moeten een certificaat overleggen, waaruit de afgelegde afstand blijkt. De deserteurs worden overgedragen met hun paarden en uitrusting. Het aankopen daarvan wordt strafbaar gesteld. De overeenkomst wordt aangegaan voor de duur van zes jaar en is geldig in heel Europa.

Het Hof van Gelre verbiedt, wegens de graanschaarste, het distilleren van brandewijnen. Alle jeneverstokers moeten aangifte doen van hun distilleerinrichtingen, op straffe van confiscatie. Zij moeten de "helmen" van hun ketels bij de rechterlijke officieren in bewaring geven. De officieren zijn verplicht om de helmen te bewaren, totdat het verbod zal zijn opgeheven, op straffe van driehonderd gulden boete en ontheffing uit hun functie. De verordening geldt nadrukkelijk ook in de vrijheerlijkheden van het Overkwartier.

In verband met de aanstaande doortocht van de Franse bondgenoten, wordt de wisselkoers van bepaalde Franse munten dwingend voorgeschreven.

Het lezen, laten lezen, kopen en verkopen van de Gazette van Haarlem wordt verboden op straffe van driehonderd guldens boete. Bij recidive volgt arbitraire correctie. Directeuren en personeel der posterijen worden vermaand de gazet niet door te zenden. Koffiehuishouders en herbergiers mogen de periodiek niet ter lezing aanbieden in hun etablissementen. Exemplaren die onder couvert zijn verzonden, moeten worden ingeleverd bij de raad-fiscaal.

Hoewel het verbod van de uitvoer van graan, zoals vervat in het plakkaat van 28 september 1756 (?1757-04-21_2) blijft gehandhaafd, worden de belemmerende bepalingen van (?1757-01-18) opgeheven.

Het Hof van Gelre stelt "bij provisie" orde op de koers van Kleefse twee-stuiverstukken of "gelasennappen". De circulatie van deze munten is volgens (?1749-09-19_1) en (?1754-11-08) eigenlijk verboden. De momber krijgt opdracht om de "agioteurs" (speculanten) die de munten hebben ingevoerd op te sporen.

Hare Majesteit gelast de tenuitvoerlegging van het amnestie-plakkaat dat is uitgevaardigd door de Hofkrijgsraad te Wenen. Deserteurs die vaandelvluchtig zijn geworden sedert de niet in de Nederlanden afgekondigde amnestie van 25 januari 1747, of sedert de publicatie van (?1757-02-01) komen opnieuw voor amnestie in aanmerking, mits zij zich melden voor de dienst in Bohemen. Zij mogen desgewenst ook dienst nemen in de legers der geallieerden. Na ontslag uit geallieerde dienst zullen zij, mits zij in het bezit zijn van een "congé" of afscheidsbrief, niet als deserteurs kunnen worden vervolgd. De generaals, vestingcommandanten en krijgscommissarissen van Hare Majesteit worden belast met het toezicht op de naleving van de verordening, die moet worden gepubliceerd aan het hoofd der troepen.

Het Hof van Gelre te Roermond wordt voorlopig aangewezen als rechtbank van eerste aanleg en als hof van appèl en revisie voor Pruisisch Opper-Gelder. Het Hof verleent er provisiën van justitie, octrooien en akten van gratie op de gebruikelijke voet. Het Hof fungeert er tevens als leenhof, zoals vóór de Vrede van Utrecht (1713) gebruikelijk was. Ten behoeve van de Keizerlijke en Koninklijke Administratie te Kleef wordt te Roermond een commissie (rekenkamer) ingesteld bestaande uit één raad en rekenmeester, één auditeur, twee adjuncten en één griffier. Deze "Koninklijke Rekenkamer en Commissie tot het administreren der domeinen en financiën van 't voortijts Pruissens Gelderlandt" wordt belast met het beheer van de financiën in het bezette Pruisisch Opper-Gelder. De Staten van het Pruisisch Overkwartier dienen hun vergaderingen voort te zetten, om de orders van Hare Majesteit en haar geallieerden uit te voeren. Vanwege de belegering van de stad Geldern worden zij uitgenodigd om zich met hun archief naar Roermond te begeven.

Onderdanen van de Pruisische koning, die gevlucht zijn uit de bezette gebieden van Kleef, Mark, Meurs en Opper-Gelder, worden vermaand om naar hun woningen terug te keren, op straffe van confiscatie van hun onroerende goederen. Pachters mogen geen betalingen meer verrichten aan gevluchte grondeigenaren. Zij moeten contact opnemen met de Keizerlijke en Koninklijke Administratie te Kleef.

De reglementen terzake van het gebruik van gezegeld papier, zoals door de koningen van Pruisen uitgevaardigd, blijven bij provisie van kracht. Papier, gestempeld met het Pruisische wapen, zal worden vervangen door papier, te verschaffen door de "Koninklijke Rekenkamer en Commissie tot het administreren der domeinen en financiën van 't voortijts Pruissens Gelderlandt" te Roermond. De verordening zal ter rolle worden gepubliceerd ten behoeve van advocaten en procureurs.

De uitvoer van hoornvee, vlees of huiden uit het Ambt van Gelder wordt verboden op straffe van vernietiging van vee, vlees of huiden, confiscatie van vervoersmiddelen en arbitraire lijfstraf. Besmet vee moet in de stal blijven opgesloten, tot dood of genezing volgt. Ook de mest moet in de stal blijven. Het slachten van kalveren wordt verboden. Dit om de opbouw van een nieuwe veestapel te bevorderen. Alle slachtvee moet eerst worden gekeurd door een keurmeester, te benoemen door de wethouders. De lokale overheden moeten de raad en momber verwittigen zodra de veeziekte zich tot hun ressort uitbreidt. Een recept van het medicijn dat met succes is beproefd in het land van Weert is bijgevoegd.

(?1757-04-21_1) en (?1757-01-18) ten vervolge, wordt de uitvoer van graan, meel, brood, bonen en aardappelen opnieuw verboden, op straffe van confiscatie der levensmiddelen, de transportmiddelen en het viervoud van hun waarde. Insolvente overtreders worden gegeseld en gebrandmerkt. De gebruikelijke beperkende maatregelen voor grensverkeer en verkoop op publieke markten worden weer ingevoerd.

(?1755-07-14) komt te vervallen.

Om te voorkomen dat kooplieden te Roermond gebruik maken van de gelegenheid graan uit het Overkwartier en Gulik naar de Republiek te vervoeren, wordt (?1757-10-24), waarvan de werking bij decreet van 24 october 1757 was geschorst, opnieuw gepubliceerd.