Plakkaten

Aangezien de Brabantse opstandelingen hun activiteiten naar de andere provincies hebben uitgebreid, worden ook daar de hoofdpunten van de aanvankelijk alleen voor Brabant bestemde verordening van 19 october 1789 (ROPBa 3.13.351) afgekondigd. Zijne Majesteit gelast de inlevering van "schiet-geweeren", buskruit, kogels, kardoezen en dergelijke, die in particulier bezit zijn. Hetzelfde geldt voor de bewapening der schutterijen. Lijsten van ingeleverde wapens moeten door de lokale overheden worden opgestuurd naar het Gouvernement-Generaal. Eenieder die weet heeft van samenzweringen tegen de staat wordt vermaand zulks ter kennis van de justitie te brengen. Zij die bij onlusten met de wapens in de hand geattrapeerd zullen worden, moeten op staande voet worden geëxecuteerd.

Zijne Majesteit bevestigt en vernieuwt waar nodig de verordeningen door de voorvorsten uitgevaardigd ten behoeve van de handhaving der openbare orde. De raden-fiscaal en rechterlijke officieren dienen dienovereenkomstig te ageren tegen overtreders. De rechters zullen de doodstraf op mogen leggen, waar zulks volgens de plakkaten geoorloofd is. De commandant-generaal dient ten verzoeke van de provinciale hoven van justitie of van de politie bijstand te verlenen en door middel van patrouilles de openbare rust te bevorderen. Voor zo lang nog niet naar de geest des tijds is voorzien in het toezicht op de drukpers, blijven de oude verordeningen terzake van kracht; voor buitenlands drukwerk met name (?1729-06-25). Zijne Majesteits onderdanen worden vermaand zich te onthouden van het dragen van cocardes en van het gebruik van termen die op partijschap duiden (royalist, patriot, aristocraat, democraat, Vonckist, etc.). Het staat eenieder vrij civiele acties te vervolgen langs de gereguleerde wegen der justitie.

Zijne Majesteit beveelt de publicatie van het Verdrag van 's-Gravenhage, dat op 10 december 1790 is ondertekend door de graaf van Mercy-Argenteau, Auckland, graaf van Keller en Van der Spiegel en op 2 januari 1791 te Wenen is geratificeerd. Hij verklaart de nodige stipulaties van het verdrag reeds te hebben vervuld, terwijl andere met medewerking van de Staten spoedig zullen worden vervuld. Krachtens dit verdrag dient Zijne Majesteit bij zijn inhuldiging de constituties, privileges en wettige costumen van elk der provinci0n te bevestigen op dezelfde wijze als voorheen Karel VI en Maria Theresia dat hebben gedaan. Leopold II belooft generale amnestie voor de opstandelingen. Een restrictie wordt gemaakt ten aanzien van "een seer kleijn getal van personen" die zulks niet verdienen. Ook gewone misdadigers zijn van het pardon uitgesloten. Zijne Majesteit verbindt zich tot de uitvoering van de beloften gedaan op de Conferentie van Reichenbach (?1790-10-14): herstel van de status quo ante terzake van de kerkelijke aangelegenheden (?1791-03-16); herstel van het recht van nominatie van de Universiteit van Leuven (?1791-03-19_3); opschorting van het monopolie van de Universiteit van Leuven inzake de benoembaarheid tot bepaalde ambten (?1791-03-19_2); overleg over de besteding van het vermogen der opgeheven kloosters; het nimmer invoeren van de militaire conscriptie; geen belastingheffing zonder consent der Staten; de onafzetbaarheid van rechters en het recht van voordracht (?1791-03-19_4); het recht van consultatie over nieuwe wetten wordt toegestaan aan de Staten; een delegatie van de oppertribunalen zal worden betrokken bij de strafwetgeving met betrekking tot de douane; de collaterale raden zullen worden hersteld (?1791-07-27); de commandant-generaal en de gevolmachtigd minister zullen worden gesteld onder de orders van de landvoogd; militair geweld zal niet langer op burgers worden losgelaten, tenzij op verzoek van rechters en magistraten; de administratie der justitie zal alleen in overleg worden aangepast; en tenslotte wordt arbitrage door onpartijdige commissarissen beloofd in het geval van conflicten tussen Zijne Majesteit en zijn volk.

Zijne Majesteit gelast de registratie van landerijen, molens, huizen, heerlijke rechten, renten, tienden en dergelijke, toebehorend aan de gesupprimeerde Franse kloosters en kerkelijke instellingen, voor zover in de Zuidelijke Nederlanden gelegen. Huurders, pachters en anderen die dergelijke goederen bezitten of beheren, dienen daarvan binnen vijftien dagen aangifte te doen, op straffe van een boete, waarvan de hoogte het drievoud van het jaarlijks verschuldigde bedraagt. Ook debiteuren der kloosters en zij die gereed geld of roerende goederen van de bedoelde kloosters onder zich hebben, moeten daarvan aangifte doen. Het verrichten van betalingen vanwege deze goederen, anders dan aan 's keizers commissarissen, is verboden.

(?1738-07-31_1) ten vervolge, wordt bepaald, dat voortaan niet alleen het dienst nemen onder vreemde mogendheden strafbaar is, maar ook het binnenlands dienst nemen bij andere dan de keizerlijke troepen. De verordening moet de vorming van nieuwe vrijcorpsen verhinderen. (?1738-07-31_1) wordt samen met de onderhavige verordening opnieuw gepubliceerd.

Zijne Majesteit verbiedt de invoer en circulatie van Franse gazetten, periodieken en andere geschriften die de ideeën van de Franse revolutie uitdragen, op straffe van een boete van duizend guldens. Onder couvert ontvangen geschriften kunnen worden ingeleverd bij de raden-fiscaal.

Zijne Majesteit verleent amnestie aan zijn onderdanen, die zich hadden aangesloten bij de corpsen der Bethunisten. Voor zover zij zich nog in Franse dienst bevinden, moeten zij binnen drie weken uit de Franse legers vertrekken. De amnestie geldt tevens voor deserteurs, op voorwaarde dat zij zich opnieuw onder 's keizers vaandels scharen.

(?1791-03-19_2) wordt herroepen. Wil men in aanmerking komen voor het bekleden van bepaalde ambten en functies, dan dient men zoals voorheen zijn licentie in de rechtsgeleerdheid, medicijnen of wijsbegeerte te behalen aan de Universiteit van Leuven.

Zijne Majesteit verbiedt het verrichten van betalingen aan personen in Frankrijk woonachtig, hetzij in baar geld, hetzij in wissels of natura, op straffe van een boete van tweemaal het beloop van de betaling en twintig jaar gevangenisstraf. Zij die geld, goederen of wissels van Franse onderdanen onder zich hebben, mogen zich daarvan niet ontdoen. Bederfelijke waar kan met toestemming van de magistraat worden verkocht. De daaruit voortvloeiende penningen moeten geconsigneerd worden. De helft van de boete komt ten goede aan de aanbrenger; de andere helft is voor de exploterende officier.

De Raad van State verbiedt allerlei kaart- en dobbelspelen op straffe van een boete van driehonderd gulden. Het drukken van speelkaarten is eveneens verboden. Speelschulden mogen niet worden voldaan. Obligaties terzake aangegaan worden nietig verklaard. Eventueel ter voldoening van dergelijke schulden in pand gegeven juwelen moeten teruggegeven worden zonder inlossing van de pandsom.(? Spaans Overkwartier/1699-03-06) en de verordening van 26 maart 1699 worden geacht in deze verordening te zijn geïnsereerd.

De order bevat instructies voor de officieren van in- en uitgaande rechten te Roermond, om het douane-departement na het Staats Interimbewind weer in het systeem van de Zuidelijke Nederlanden in te passen en geeft een overzicht van de vigerende douanewetgeving. Goederen afkomstig uit de Zuidelijke Nederlanden en bestemd voor het Oostenrijks Overkwartier kunnen vrij van rechten worden uitgevoerd naar het Overkwartier, op voorwaarde dat in het vertrekkantoor een "acquit à caution" is gelicht. Draperieën afkomstig uit Limburg met bestemming Roermond moeten zijn gelood en gezegeld. De uitvoer van produkten van het Overkwartier naar de overige Zuidelijke Nederlanden geschiedt eveneens vrij van rechten. De bepalingen van de richtlijn van 9 januari 1715 (PB 10a.4l2) terzake van de registratie van "acquitten à caution" en (? Spaans Overkwartier/1677-02-13) moeten daarbij in acht genomen worden. De invoer van Rijn- en Moezelwijn voor eigen gebruik in het Overkwartier blijft onbelast, zoals ten tijde van Karel II. Hetzelfde geldt ten aanzien van de landbouwprodukten van de "limitrophe" gebieden, zolang deze vrijdom wederkerig wordt verleend door de naburige mogendheden. Voor wat betreft de Maashandel blijft (? Spaans Overkwartier/1683-01-14_1), (? Spaans Overkwartier/1683-01-14_2), (? Spaans Overkwartier/1683-01-14_3) van kracht. De heffing van in- en uitgaande rechten te land moet geschieden op voet van (? Spaans Overkwartier/1682-11-27) en (? Spaans Overkwartier/1680-12-21). De officieren van in- en uitgaande rechten moeten van de land- en Maaslicenten apart register houden. De order bevat verder een overzicht van de ordonnanties "qui opèrent avec le tarif de l'an 1680", in afwachting van een nieuwe "recopilatie" van het tarief. Exemplaren van alle genoemde verordeningen en instructies zullen worden toegezonden. De hoofdofficieren dienen hun subalternen de nodige orders te geven met betrekking tot de uitvoering.

De verordening behelst een bevel tot inbeslagname van de goederen en effecten van onderdanen van Zijne Majesteit, die zich nog in dienst bevinden van Philips V, of die zijn dienst verlaten hebben en zich met paspoorten van de zeemogendheden of van de gevolmachtigd minister weer in de Oostenrijkse Nederlanden hebben gevestigd, maar niet duidelijk blijk geven van hun loyaliteit ten opzichte van het nieuwe regime.

(?1716-05-16) ten vervolge, wordt nogmaals aangegeven wiens goederen geconfisqueerd moeten worden en op welke wijze dat moet geschieden. De goederen van partijgangers van Anjou, die ten tijde van de afkondiging van de eerdere verordening nog in zijn dienst waren, en van degenen die zich met paspoorten van de zeemogendheden of van de gevolmachtigd minister weer in de Oostenrijkse Nederlanden hebben gevestigd, zonder de eed van trouw aan het nieuwe regime af te leggen in handen van Alexander Otto, graaf van Vehlen, opperbevelhebber van de Oostenrijkse strijdkrachten in de Nederlanden, dienen geconfisqueerd te worden. Beschikkingen over, en vervreemdingen en bezwaringen van bedoelde goederen worden met terugwerkende kracht tot 16 mei 1716 ongedaan gemaakt. Pachters, huurders, bezitters en bewindvoerders van dergelijke goederen, schuldenaren van renten, pachten en obligaties, en notarissen die sedert 16 mei betrokken zijn geweest bij transacties met dergelijke goederen, moeten de overheid hiervan in kennis stellen. Lokale overheden en ontvangers dienen lijsten op te stellen van confisquabele goederen en die in handen te stellen van een der ontvangers der confiscatiën (in het Overkwartier: Peter Provins). Nalatigheid wordt met een forse geldboete gestraft. Huurcelen, pachtregisters, akten van scheiding en deling, testamenten en dergelijke documenten terzake van confisquabele goederen moeten aan de ontvanger worden overgedragen. De gevolmachtigd minister zal gedelegeerde rechters* aanwijzen om de geschillen die hierdoor zouden kunnen rijzen te beslechten. Een beloning wordt uitgeloofd voor het aanbrengen van confisquabele goederen. De aanbrenger zal echter onder ede moeten verklaren, dat hij geen aangifte heeft gedaan in naam van iemand die ambtshalve tot confiscatie gehouden is. Dit om te voorkomen dat ten onrechte beloningen worden uitgekeerd.

Karel VI gelast aan de landvoogd, Eugenius van Savoye, om bekend te maken, dat Zijne Majesteit heeft bepaald dat men erfenissen vrij van enig recht van transport mag overbrengen van het ene Oostenrijkse erfland naar het andere.

Onder verwijzing naar de verordeningen van 22 januari 1714 (ROPBa 3.2.499) en van 20 april 1714 (ROPBa 3.2.516) geeft het plakkaat wisselkoersen voor munten van Lodewijk XIV, geslagen op voet van de edicten van april en mei 1709 en voor de munten van Lodewijk XV, geslagen op voet van het edict van mei 1715.

Het tractaat regelt de uitwisseling van militairen der contracterende mogendheden Oostenrijk, Frankrijk en de Republiek die naar het grondgebied van een van deze mogendheden deserteren. Deserteurs zullen worden aangehouden en worden overgebracht naar de grens van het land dat zij hebben verlaten, om daar in een grensplaats te worden overgedragen aan militairen van het leger waartoe zij behoren. Hun wapens en uitrusting zullen eveneens worden teruggegeven tegen betaling van de onderhoudskosten van de deserteur en zijn paard. Een beloning van achtentwintig gulden courant wordt uitgeloofd voor het aanbrengen van een infanterist. Een ruiter te paard brengt het dubbele op. De contracterende partijen mogen deserteurs slechts binnen hun eigen territorium vervolgen. De lokale commandanten kunnen elkaar echter van de aanwezigheid van deserteurs verwittigen en om hun aanhouding verzoeken. Ingezetenen die deserteurs bij hun ontsnapping behulpzaam blijken te zijn geweest, moeten een schadevergoeding van vijfentwintig patakons betalen aan de kapitein van de compagnie, waaruit de soldaat is gedeserteerd. Zij moeten daartoe desgevraagd door hun rechters "instantelijck ende sonder forme van proces" veroordeeld worden.

Onder verwijzing naar de Weense verordeningen van 16 mei 1716* en van 28 juli 1717** wordt het bevel herhaald tot cassatie en annullering van onderscheidingen en titels van adeldom, verleend door de "hertog van Anjou" (Philips V). Dergelijke titels moeten uit de registers worden geschrapt. De begunstigden moeten hun patenten overdragen aan de raden-fiscaal in de provincies. Zij die menen toch op deze titels aanspraak te kunnen blijven maken vanwege hun verdiensten voor het Huis van Oostenrijk, mogen zich tot de persoon van de keizer wenden.

De verordening behelst maatregelen ter bestrijding van overlast door vagebonderende militairen en niet-militairen, die rovend en "rantsoenerend" door het land trekken. Rechterlijke officieren dienen dag en nacht langs de grote wegen te laten patrouilleren. Aangehouden vagebonden moeten met een rapport over hun bedreven moetwillen worden opgebracht naar de hoofdplaats van het ressort. De burgerlijke rechter zal hen niet overdragen aan militaire officieren of aan de militaire justitie. Elke aanspraak op militaire vrijdommen of privileges wordt hen ontzegd. De bevolking moet bij klokkenslag worden opgeroepen om de justitie behulpzaam te zijn bij het aanhouden van vagebonden. Indien deze zich tegen hun arrestatie verzetten, mogen zij worden gedood, zonder dat men zich daarover tegenover de justitie zal hoeven verantwoorden. Bij de vervolging van vagebonden mogen de grenzen van de aanpalende jurisdicties worden overschreden, mits de arrestant wordt overgeleverd aan de justitie in het ressort van arrestatie. Militairen mogen zich niet buiten hun garnizoenen begeven zonder geldig paspoort. De justitie moet summier procederen tegen vagebonden, zonder af te wijken van de straffen zoals die zijn vastgelegd in de plakkaten. Herbergiers en gaarkeukenhouders mogen geen vagebonden huisvesten of voeden. Zij dienen dergelijke passanten aan te geven bij de autoriteiten. Veerlieden mogen onbekende personen niet overzetten zonder permissie van de korporaal van de wacht. De verordening zal in alle militaire kampementen worden afgekondigd.

Alle uitheemse bedelaars, lediggangers en landlopers moeten binnen acht dagen het land verlaten op straffe van geseling. Als lediggangers en landlopers moeten worden beschouwd degenen, die niet in dienstbetrekking zijn, of zelf een bedrijf uitoefenen en die zonder eigen middelen van bestaan zijn. Inheemse bedelaars dienen zich naar hun geboortestreek te begeven. Indien zij niet binnen één maand werk hebben gevonden, zullen zij zes weken op water en brood worden gezet. Indien zij vervolgens na een maand nog geen werk hebben, zullen zij worden verbannen op straffe van geseling. Bij terugkeer wacht hen een brandmerk en tenslotte de doodstraf. De lokale overheden moeten een logiesverordening uitvaardigen, die het herbergiers verbiedt iemand onderdak te verschaffen, zonder daarvan kennis te geven aan de autoriteiten.* Het is verboden aalmoezen te geven aan anderen dan pelgrims onder weg en aan geregistreerde bedelaars. De geregistreerde bedelaars moeten zijn voorzien van een jaarlijks wisselend kenteken. Deze tekens mogen alleen worden gegeven aan mensen die "waerachtelijck arm" en "onbequaam" zijn om hun brood te verdienen.

(?1716-07-17) ten vervolge, wordt eenieder aangemaand om aangifte te doen van voor confiscatie in aanmerking komende goederen van partijgangers van de "hertog van Anjou". Degenen die informatie achterhouden zullen zelf voor het gederfde inkomen worden aangesproken.

De landvoogd halveert ten behoeve van Weert, Nederweert, Wessem en het platteland van het Oostenrijks Overkwartier de invoerheffingen op Franse en Spaanse wijnen, brandewijn, jenever, zout en tabak. Indien men dergelijke waren te Roermond wil invoeren, of ze wil uitvoeren naar Brabant, dan moet alsnog het volle pond worden betaald.

Zijne Majesteit besluit om de ontwikkeling van de handel in Binnen-Oostenrijk te stimuleren door het verlenen van privileges aan handelaren en ambachtslieden. Hij stelt ze vrije vestiging in het vooruitzicht. Hij schept mogelijkheden om de Adriatische zee te bevaren onder keizerlijke vlag. Hij belooft de handel te steunen en beschermen. Het wisselrecht dat in Neder-Oostenrijk geldt, wordt ook in Binnen-Oostenrijk afgekondigd.

De ordonnantie bevat een bevel tot herpublicatie van (?1713-10-23) en van (? 1718-04-21). Een aantal aanvullende maatregelen wordt getroffen ter bestraffing van nalatige officieren en ingezetenen.

De gevolmachtigd minister verbiedt voorlopig de uitvoer van graan. Hij verwacht bericht van de Staten der provinciën* over de opbrengst van de graanoogst om te kunnen beslissen of uitvoer weer kan worden toegestaan. Officieren die nalatig zijn in het beletten van de uitvoer van graan riskeren arbitraire correctie.

(?1719-10-16) ten vervolge, bepaalt de gevolmachtigd minister dat het uitvoerverbod voorlopig wordt opgeschort. Definitieve intrekking zal volgen zodra uit de berichten van de Staten der provinciën blijkt, dat er voldoende voorraad is voor een jaar. De uitvoer van haver blijft echter verboden.