Plakkaten

Hare Majesteit herroept het decreet van 26 november 1760 (ROPBa 3.8.410), waarbij de Chambre Suprême, "dite de Flandre", zijnde een der twee hoge gerechtshoven van in- en uitgaande rechten, bij uitsluiting bevoegd werd verklaard in zaken voortvloeiend uit de Keizerlijke Lotto. Deze bevoegdheid wordt overgedragen aan de provinciale hoven van justitie, met dien verstande echter, dat reeds aanhangige procedures door de Hoge Kamer zullen worden afgedaan.

Wegens de schade die zij toebrengen aan het gewas, moeten alle wilde zwijnen voor het einde van december worden opgesloten in perken of worden gedood door degenen die recht hebben om op grof wild te jagen. Nadien zullen zij worden afgemaakt door daartoe door de wethouders aan te wijzen jagers. Het vlees van de zwijnen zal in het openbaar worden verkocht aan de meestbiedende, zulks ter bestrijding van de kosten.

Indien iemand een huwelijksdispensatie in de eerste of tweede graad behoeft, moet hij eerst een met redenen omkleed verzoek indienen bij de landvoogd, alvorens hij zich ter verkrijging van de dispensatie tot de Heilige Stoel mag wenden. (?1781-11-28) blijft voor wat betreft de verkrijging van dispensatie in de derde en vierde graad ongewijzigd.

Wegens het gevaar dat zij opleveren voor de gezondheid, wordt de fabricage, invoer en verkoop van waren "gebrillantineert" of bestrooid met gemalen glas of pailletten verboden, op straffe van confiscatie en een amende van tweehonderd gulden.

Joseph II besluit "door Onse sekere wetentheyt, volkomene macht ende souvereyne autoriteyt" tot de opheffing der "onnutte" kloosters en besteding van hun goederen en inkomsten voor de zielzorg en andere door hem als nuttig te bestempelen doeleinden. Als "onnut" worden aangemerkt alle contemplatieve ordes. De betrokken geestelijken dienen onvoorwaardelijk te gehoorzamen aan de commissarissen aan wie de uitvoering van het edict is toevertrouwd. Er worden voorzieningen getroffen voor het onderhoud van de geseculariseerde kloosterlingen. Een zgn. "Religiekasse" wordt ingesteld. Religieuzen die tot de burgerlijke staat terugkeren blijft echter het genot van de burgerlijke effecten ontzegd. Zij kunnen zich, zij het niet krachtens intestaat erfrecht, lijf- of erfrenten verwerven, zonder echter het kapitaal van de rente, of grond in eigendom te kunnen bezitten. Van de verwerving van renten moeten zij aangifte doen bij de raden-fiscaal op straffe van confiscatie. De geseculariseerde kloosterlingen zijn wel bekwaam om alle soorten van beneficiën en geestelijke ambten te verwerven.

Zijne Majesteit verbiedt het bestaan van kluizenaars. Wethouders en officieren mogen de aanwezigheid van dergelijke "onnutte" lieden in hun ressort niet langer gedogen. De raden-fiscaal krijgen opdracht een overzicht op te stellen van goederen en effecten van kluizenaars en hun kapellen.

(?1783-12-29) wordt herroepen. Ook voor commune delicten moeten militairen voortaan weer voor de militaire rechter worden gebracht. Tot "publieke werken" (dwangarbeid) veroordeelde militairen worden door de militaire rechter aan het correctiehuis overgedragen.

De verordening regelt de introductie van nieuwe keizerlijke dukaten en patakons van de slag en beeldenaar van Joseph II. Tevens worden voortaan overeenkomstige munten met de beeltenis van Onze Lieve Vrouw, geslagen te Kremnitz, tot wettig betaalmiddel in de Nederlanden verklaard. De remedie van deze munten wordt gereguleerd op voet van (?1749-09-19_1). Voor zover deze munten in Luxemburg in omloop zijn, geldt een aparte wisselkoers.

Functionarissen die deel uitmaken van de regeringsraden, provinciale hoven of stedelijke regeringen mogen voor hun ambtshalve verrichtingen geen vergoeding ontvangen onder het mom van "erkentelijkheden", op straffe van boete en ontzetting uit hun ambt. Ook degene die de erkentelijkheid offreert riskeert een boete. Het omkopen van een collator van functies met het oogmerk een functie te verwerven, maakt degene die zich aan een dergelijk vergrijp heeft schuldig gemaakt inhabiel om nog ooit enig ambt te bekleden. Agenten, advocaten en procureurs die zich voor dergelijke machinaties lenen, zullen van hun bedieningen gesuspendeerd worden. ( 1746-01-12) blijft onverminderd van kracht.

(?1775-09-02) ten vervolge, wordt bepaald dat de geprofeste leden van vernietigde kloosters, behalve hetgeen hun toevalt door erfenissen ab intestato, voor zich kunnen verwerven: lijfrenten, het vruchtgebruik van onroerend goed, het vruchtgebruik van personele en reële renten en obligaties, zonder deze in eigendom te kunnen bezitten. Het eigendom van roerende goederen is hun wel toegestaan. De voormalige kloosterlingen moeten van de verwerving van onroerend goed aangifte doen bij de raad-fiscaal, op straffe van confiscatie. De raad-fiscaal stelt de Religiekas van de verwerving in kennis. Bedoelde religieuzen mogen bij testament over hun goederen beschikken. Indien zij zulks nalaten geldt het intestaat erfrecht.

Zowel aan de ambtshalve verklaringen en getuigenissen van minderjarige d.w.z. nog geen vijfentwintig jaar oude commiezen, als aan de verklaringen van meerderjarige employees van in- en uitgaande rechten, tollen en licenten, van de domeinen in het algemeen en van de lopende middelen van de geretrocedeerde gebieden, moet volledig geloof gehecht worden.

Het plakkaat van 29 november 1749 (?1760-07-09) wordt opnieuw gepubliceerd. De strafmaat wordt echter verzwaard. Overtreders van de verordening riskeren voortaan elk voor zich een boete van driehonderd dukaten.

De koers van enige gouden munten wordt aangepast aan de gestegen goudprijs. De prijs waartegen door de Brusselse munt goud wordt ingekocht wordt opnieuw gefixeerd. De volgens (?1749-09-19_1) toelaatbare afwijking in het muntgewicht wordt gehandhaafd.

Zijne Majesteit verbiedt het vliegen met heteluchtballonnen of Montgolfières, wegens mogelijk brandgevaar. Overtreding van het verbod wordt gestraft met vijfhonderd gulden boete en vergoeding van de eventuele schade.

Zijne Majesteit gelast, op straffe van duizend gulden boete, de inventarisatie van doeleinden en middelen van alle seculiere vrome stichtingen, zoals fundaties ten behoeve van wezen, vondelingen, zieken, ouden van dagen, studenten en dergelijke. Verzwegen inkomsten zullen worden geconfisqueerd ten behoeve van de Religiekas. Magistraten en wethouders moeten binnen twee maanden een lijst van alle bekende pieuze fundaties indienen bij het Gouvernement-Generaal.

De rechtspraak kent voortaan in alle gevallen drie instanties: eerste aanleg, appèl en revisie. Van revisie zijn uitgesloten vonnissen die in tweede instantie gelijkluidend waren aan het vonnis in eerste aanleg. Alle justitiehoven in de Nederlanden worden opgeheven. Daarvoor in de plaats komt te Brussel een soevereine justitieraad, belast met de rechtspleging in de graad van revisie en met het toezicht op de civiele en criminele rechtspleging (?1787-04-03). Onder deze soevereine raad ressorteren twee hoven van appèl, één te Brussel voor Brabant, Limburg, Gelre, Vlaanderen, Henegouwen, Namen, Doornik, het Doornikse en Mechelen, de andere te Luxemburg voor de gelijknamige provincie. De heerlijke jurisdicties ten plattelande worden opgeheven. De rechtspleging in eerste instantie wordt toevertrouwd aan een nog onbepaald aantal van tribunalen van eerste instantie. Met uitzondering van de militaire rechtbanken worden alle (bijzondere) rechtbanken (waaronder de kerkelijke en die van de Universiteit van Leuven) opgeheven. Alle rechters zullen zich bij hun toelating onder ede moeten verplichten tot strikte naleving van (?1786-11-03).

De collaterale raden en het staatssecretariaat worden opgeheven en vervangen door een Conseil du Gouvernement-Général des Pays Bas. De gevolmachtigd minister treedt voortaan qualitate qua op als hoofdvoorzitter en zegelbewaarder (art. 1-5). De indeling van de Oostenrijkse Nederlanden in negen kreitsen wordt aangekondigd (art. 6) ( 1787-03-12). De provinciale bestuursinrichting wordt sterk vereenvoudigd. Alle colleges van Gedeputeerde Staten worden per 31 october opgeheven. De Staten van Brabant, Vlaanderen en Henegouwen mogen elk één afgevaardigde aanwijzen, die als raadsheer verbonden zal worden aan de regeringsraad om geconsulteerd te worden over de financiën van zijn provincie. De overige gewesten mogen gezamenlijk twee gedeputeerden aanwijzen. De Staten van Gelre en die van Mechelen moeten hun zaken laten waarnemen door de Brabantse gecommitteerde (art. 8-12). Deze samenvoeging van gedeputeerden impliceert echter niet een samenvoeging van de provinciale kassen. De rechten van crediteuren der provincies worden gewaarborgd (art. 13). De hervorming treedt in werking op l november 1787 (art. 14). Een apart departement wordt voorzien voor de administratie der justitie (?1787-01-01_2).

(?1782-09-14) ten vervolge, bepaalt Zijne Majesteit dat niemand kleding en uitrusting van militairen mag aankopen, op straffe als in het edict bedreigd. Eenieder heeft bovendien de plicht om militairen die met hun uitrusting leuren aan te houden en ze over te leveren aan de militaire justitie ter plaatse. De declaratie moet elk jaar veertien dagen na Pasen opnieuw worden gepubliceerd.

(?1787-03-12), terzake van de nieuwe kreitsindeling, treedt voor onbepaalde tijd niet in werking.

Zijne Majesteit verbiedt het schrijven, drukken en verspreiden van libellen, schimpende, injurieuze, schandaleuze en oproerige geschriften, gericht tegen openbare instellingen en publieke personen, op straffe van geseling, eeuwige verbanning en confiscatie van goederen. Medeplichtigen riskeren acht jaar detentie in een verbeterhuis en een boete van duizend patakons. Indien particuliere personen het mikpunt zijn van dergelijke libellen geldt een mildere strafmaat. Exemplaren van dergelijke geschriften moeten worden ingeleverd bij de rechterlijke officieren, op straffe van vijfhonderd guldens boete. De aanbrenger wiens informatie leidt tot de aanhouding van een pamflettist ontvangt duizend gulden beloning. Zijn naam zal geheim worden gehouden.

(?1768-09-28) ten vervolge, wordt bepaald dat men een afstand van vierhonderd toisen moet aanhouden tussen de entplaats en het dichtsbijzijnde huis of de bebouwde kom van dorpen of steden.

Zijne Majesteit gelast alle bestuurlijke, rechterlijke en politiefunctionarissen om zich metterwoon in hun residentie te vestigen en hun ambt in persoon uit te oefenen, op straffe daarvan vervallen te worden verklaard. Alle ontheffingen van residentieplicht en alle concessies om ambtelijke verplichtingen door luitenants of substituten te laten vervullen worden geacht niet te zijn verleend.

Zijne Majesteit dreigt de dieven van graan en veldvruchten met gevangenisstraffen van maximaal levenslang, indien het delict wordt begaan in vereniging, of indien er sprake is van recidive. Het aangeven van dergelijke delicten door de benadeelde brengt voor hem verder geen kosten met zich mee. Indien de rechterlijke officieren nalatig zijn bij het vervolgen van de aanklacht, kunnen de benadeelden zich wenden tot de raad-fiscaal van de provincie, die de daders zal vervolgen op kosten van de nalatige officier. Bovendien zal de fiscaal dan procederen tot suspensie en ontzetting van de nalatige officier uit diens functie. Het edict moet jaarlijks twee weken na Pasen opnieuw worden gepubliceerd, op straffe als bedreigd in (? 1755-11-14_2).

Zijne Majesteit verklaart, dat (?1767-05-20) terzake van de uitwisseling van deserteurs van de legers van Zijne Majesteit en die van de Prins-bisschop van Luik, welk verdrag middels (?1777-05-18) voor de duur van tien jaar was verlengd, met ingang van 15 juli 1789 nogmaals wordt verlengd voor de duur van tien jaar.

(?1788-05-26) ten vervolge, worden de deserteurs van de legers van Zijne Majesteit gedurende nogmaals zes maanden, met ingang van 1 september 1789, in de gelegenheid gesteld de beloofde amnestie deelachtig te worden.