Plakkaten

Spaans Overkwartier

1701-11-05

P 4, fol. 72v-79v, e.a. ROPBa 3.1.53

PLAKKAAT TERZAKE VAN HET POSTWEZEN

De verordening voorziet in de instelling van een groot aantal wisselplaatsen voor postpaarden. Er zijn bepalingen in opgenomen ten aanzien van aantal en soort van wisselpaarden, de toegelaten belasting voor personen- en goederenverkeer en de verschuldigde tarieven. Het is gebruikers van deze diensten niet toegestaan de paarden over de kop te jagen of de houder van het wisselstation of diens postiljons onheus te bejegenen: laatstgenoemden staan onder de persoonlijke bescherming van Zijne Maiesteit. Overtredingen van het reglement moeten worden berecht door de hoofdofficier ter plaatse, waarbij een subalterne officier de beschuldigde moet calangeren. De verordening voorziet in de toekenning van enige voorrechten aan functionarissen van het postwezen. Zij zijn vrijgesteld van "guet et garde" (wachtdienst), inkwartiering van en dienstverlening aan militairen, en van grond- en verbruiksbelastingen als bede, twintigste penning, haardgeld en dergelijke, ongeacht of het daarbij om personele of reële belastingen gaat, onder voorwaarde dat zij geen nevenbedrijf uitoefenen. Postmeesters, ordinaris koeriers, commiezen en directeuren van postbureaus genieten bovendien ook vrijdom van stedelijke belastingen, met name van de "vier speciën", onder dezelfde voorwaarde. De postdiensten zijn exempt van alle passagegelden. Indien burgerlijke overheden in weerwil van deze verleende vrijheden toch militairen inkwartieren bij het personeel van de posterijen, zijn zij gehouden tot schadevergoeding. Indien militairen zich vermeten veevoer te vorderen van de postdienst, dan zal hun soldij worden ingehouden. De "assoyeurs" (zetters) en collecteurs van belastingen dienen het personeel van de postdienst buiten de omslag der belastingen te houden, op straffe van zelf hun aandeel te moeten betalen. Indien men meent dat zij toch enige belasting zouden moeten betalen, kan men zich wenden tot de raad-fiscaal van het provinciale hof. Tenslotte wordt bepaald dat geen arrest of beslag, wegens schulden kan worden gelegd op het salaris, de paarden of het veevoer toebehorend aan het personeel der posterijen. De gedeputeerden uit de Staten worden met name gemaand om de fiscale voorrechten der posterijen te respecteren.

op naam van Philips V

Brussel

November 5, 1701

Cox. vt.

vanwege de koning

L.P. de Claris

grootzegel

gedrukt

Frans

Geheime Raad

commandant-generaal, markies van Bedmar

stadhouder, graaf van Horne, kanselier en raden

November 12, 1701

De verordening wordt uitgevaardigd als uitvloeisel van de verpachting van de posterijen aan de Franse contrôlleur-général des postes, Payot. Het daartoe strekkende "traité de la ferme des postes des Pays-Bas" werd op 30 ocbber 1701 te Brussel gesloten tussen Payot en de Franse intendant Bagnols enerzijds, en de commandant-generaa1, markies van Bedmar, en de graaf van Bergeyck anderzijds (R. de Schrijver, Jan van Brouchoven, blz. 290, noot 6). Bij depêche van 6 februari 1702 vermaant de commandant-generaal de magistraat van Venlo om de nieuwe verpachting -- die een eind maakt aan de regie van de prinsen van Thurn und Taxis -- te respecteren en de "maitres tenans lesdictes postes" alle vrijheden en exempties te laten genieten, die hun bij plakkaat zijn toegekend (OAV 1253 (304)). Van het plakkaat bestaan twee varianten. In de (onvolledige) eerste versie begint de routetabel met de woorden: "il y aura une poste de Bruxelles à Wavre, qui est de deux et demije"; de routetabel van de (definitieve) versie begint aldus: "de Bruxelles à Isque, une et demije; de Isque à Wavre, une" (ROPBa 3.153, noot l).

Spaans_Overkwartier/p17011105.pdf

Import: Part 8a

ark:/27364/e1S5sO1